Kurtar Vadisi dizisinden Polat Alemdar bize siber saldırılarda ne yapmamamız gerektiğini gösteriyor…

2016 yılı itibari ile e-fatura tüketici hayatına hızlı bir giriş yaptı. Bir çok yerde alışveriş sonrası faturalar kağıt olarak basılmıyor, e-posta adresinize gönderiliyor. Şimdilik elektronik fatura mükellefi olmasanız bile oluşturulan faturalar e-arşiv olarak düzenlenip, sanal ortamdan gönderilebiliyor. İşletmelerin finans departmanlarından fatura kesmek için yükselen, ciyak ciyak bağıran, nokta vuruşlu yazıcı sesleri artık yok. Yani çocuklara anlatacak bir hikayemiz daha oldu. “Bizim zamanımızda fiş, fatura diye bir şey vardı. Bir alışveriş, bir de fişti…” Daha eskiler zaten fiş toplanan zamanları hatırlıyordur. Özenle istiflenen fişler zarfların arkasına yazılır, vergi iadesi kovalanır… Şimdi düşününce ne büyük kırtasiye, ne büyük zaman kaybı!
İşin fatura, fiş kısmını çözdük. Peki ödeme alma ne durumda? Banka kartları ile elektronik bankacılık uzun yıllardır kullanılmaya devam ediyor. İşletmeler sanal-pos olarak adlandırılan kredi kartı tahsilat sistemleri ile çevrimiçi olarak tahsilat yapabiliyorlar, mobil pos cihazları ile kapıda ödeme alabiliyorlar.
Dünya genelinde kredi kartları sadece anlık ödeme olanağı tanırken, bizde alışverişe taksit olanağı sağlaması yönünden olmazsa olmaz bir araçtır. Ayrıca ülkemizdeki kart limitleri Avrupa ve Amerikalı’nın ancak rüyasında görebileceği limitlerdir. 2015 yılında kartlı alışverişlerin toplam tutarı 526 milyar TL’ye ulaşırken, BKM 3. dönem sonuç verilerine göre banka kartı sayısı (para kart, maaş kartları) 112.4 milyon adete yükselmiştir. Kredi kartı sayısı ise 58.2 milyon adete ulaşmıştır. Türkiye’de kredi kartının bu derece yoğun kullanılmasının nedeni ise teknolojik yönden gelişim değil, tek seferde alınamayacak mal/hizmetleri taksitle satın alma imkanı vermesidir.

Bunu söyleyince kimi zaman şaşıranlar oluyor: “Kredi kartına taksit, bir Türk icadıdır.”
Bu denli yoğun kullanılan bir araç olunca dönen rakamların muazzamlığı da dudak uçuklatıyor. İşin arka planında ise teknik yönden her kartın her yerde çalışabilmesi için kullanılan sistemler yatıyor. Kartlarınızın genellikle sağ alt köşesindeki logolar bu ortak çalışmayı sağlayan şirketleri işaret ediyor. Yaygın olan Visa, Master logosu ile her alışverişte bu firmaların standartlarını kullandığımızı ilan ediyoruz. Haliyle “bal tutan parmağını yalar” misali logolara banka kanalı ile komisyon ödüyoruz. Bu duruma alternatif üretmek isteyen “Bankalararası Kart Merkezi” Nisan ayında bizi TROY ile tanıştırdı. Bilinen logolarla aynı işi yapan TROY markası ile, önce tüm Türkiye içinde ortak bir sistemin kurulması hedeflendi. TROY logolu kartların dünyanın geri kalanında kabul görmesi ve bilinen logoların yanına girebilmesi zaman alacak bir konu.
BKM’nin TROY’u yanında BDDK’da elektronik ödeme sistemleri lisanslandırılması konusundaki çalışmalarını tamamladı ve şartları yerine getirenlere lisans dağıtımı yapmaya başladı. Mevcut hizmet verenlerden de lisans şartlarını yerine getirilmesi konusunda bilgilendirme yapıldı. BDDK’nın lisans dağıtımı sürecini başarı ile tamamlamış ödeme sistemleri hayatımıza girmeye hazırlanırken dünyanın en büyük elektronik ödeme sistemi olan Paypal’dan kötü bir haber geldi.

Paypal Türkiye’den çekildi!
Dünyada yaygın olarak kullanılan elektronik cüzdan olarak düşünülebilecek ve internet üzerinden çalışan online bir ödeme sistemi olan Paypal, kredi kartı kullanarak veya kullanmayarak, internet üzerinden alışveriş yapılmasını, istenilen kişiye sadece bir e-posta adresi aracılığıyla para gönderilmesini sağlayan bir sistem. Cüzdana, diğer üyeler tarafından gönderilen paralar hiçbir banka kullanmadan Paypal içinden global olarak kullanılabilirken, istendiğinde Paypal talep edilen bakiyeyi banka hesabınıza gönderebiliyordu. Gönderebiliyor-du diyorum çünkü global marka Paypal BBDK’nın Türkiye’de elektronik ödeme işlemleri için dağıttığı lisansı almayı tercih etmediği için Türkiye’ye hizmetini durdurdu.
Çekilme kararının arkasında teknik bir takım şartlar öne sürülse de genel olarak BDDK’nın yapılan finansal hareketleri izleme talebi bulunuyor. Uluslararası ödeme sistemi olan Paypal açısından bu hareketlerin Türkiye’de kurulacak bir sistem ile izlenebilir hale gelmesi tercih edilmedi. Yani şirket verilerini Türkiye ile paylaşmak istemedi veya Türkiye’de kişisel hareketlerin depolanmasını kabul etmedi. BDDK cephesindeki bu talep para gibi önemli bir konuda makul olarak görülebilecek bir talep. Yasal bir sıkıntıda dönüp bakılabilecek kaydın olmadığı bir şirkete lisans verilmesi düşünülemez.
Özellikle ABD merkezli şirketlerin son dönemde ticari zararları olsa bile verilerini ülkeleri dışına çıkartmak istememelerinin altında farklı bir strateji yatıyor. Facebook ve Microsoft’un Avrupa’ya veri merkezi kurmak yerine ortaklaşa ABD’den Avrupa’ya deniz altı fiber optik kablo çekmeye başlaması, whatsapp gibi anlık mesajlaşma programlarındaki yazışmaların baştan sona şifrelenmeye başlaması aynı stratejinin bir ürünü gibi görünüyor. Oluşturduğu bilişim markaları ile dünyayı saran ve büyük gelir elde eden ABD’li şirketlerin, iş farklı ülkelerdeki yerel otoritelerin hukuki taleplerine gelince ayak sürümesi ve canının istediği kadar bilgi paylaşmasının başka bir açıklaması yok!

İçinde bulunduğumuz “Bilgi ve teknoloji çağı” adına yakışanı işaret etmeye devam ediyor. Nesilden nesile aktarılabilecek gerçek zenginlik; bilgi, bilim ve teknoloji…

Çıktığında ‘izlenecek miyiz’ endişesi yaratan kanunda tanım ve kapsam çok tartışılıp tam netleşmediğinden, sadece nereden nereye bağlandığınız bilgisini değil, girdiğiniz siteleri de kayıt altına aldı bazı servis sağlayıcılar. Olaylar olduğunda sosyal medya mecrasındaki yavaşlamanın en büyük etken de, girdiğiniz bütün sitelerin bir takım cihazlar içinden geçirilip, hem URL engelleme ile ilgili hem de girdiğiniz sitelerin tespiti ile ilgili bir takım uygulamalardan geçiyorsunuz.
Evinizdeki internetinizi paylaşıyorsanız ve sizin ağınızdan bir suç işlenmişse ilk olarak aboneye gelecektir soruşturma. Bilgisayarınızda yapılan incelemede suç teşkil eden bir şey bulunmaz ise suçu işlemiş sayılmıyorsunuz. Ağa bağlı diğer bilgisayarlar sonradan tespit edilip incelenecektir. O yüzden arkada ağı kullananlarla ilgili detaylı bir kayıt tutulması gerekmekte.
Unutulma Hakkı ilk olarak Arjantin’de, sonrasında AB’de kabul edilmiş bir hak. Kişisel bilgilerin arama motorlarından silinmesini isteme talebine unutulma hakkı diyoruz. İçerik kaldırılmıyor, sadece aramalarda çıkmıyor. Biz AB üyesi olmadığımız için bunu talep etsek de Google bunu yapmak zorunda değil. (Sorun çıkartmadan kaldırıldığına dair bir örnek geldi izleyiciler arasından)
Her türlü verimiz işleniyor. Bununla ilgili bir engelleme kararı yok. Mecliste böyle bir çalışma da yok. Çünkü ucunun nerelere dayanacağı meselesi olduğundan bu yüzden de böyle bir yasa hazırlanmıyor.
“.tr” adreslerinin tümünün tahsisi ve yönetimi ODTÜ’de bulunuyor. ODTÜ bundan bir gelir elde ediyor.14 Aralık’ta sonu .tr ile başlayan tüm sitelere saldırıldı ve siteler çalışamaz hale geldi. İnternetteki bir çok kaynak yurt dışında barınıyor. Biz hep yasaklamayı biliyoruz. Sadece engellemek ve yasaklamak üzerine sistem kurduğumuzdan Facebook gibi kurumlar Türkiye’de sunucularını yerleştirmiyor. Çünkü biliyor ki Facebook/Google/Twitter Türkiye’ye bir yetkili atarsa, o yetkili nezaretten çıkamaz. Ve dünyaya bunu açıklayamazsınız.
Tüm içerikler yurt dışında olunca bizim kapasitemiz buna yetmiyor. Bir de üzerine yurt dışı kaynaklı DDOS saldırılar gelince Türkiye’nin internet erişiminde çok ciddi problemler yaşanıyor.

Panel sonunda Bursa Barosu adına tarafımıza katkılarımızdan ötürü plaket takdim eden Hüseyin Bulun ve Neslihan Aktosun’a teşekkürlerimi sunmak isterim.

Kaynak: http://www.meltemgazetesi.com/37801-2/

Fiziksel alandan tasarruf

Yerden büyük ölçüde tasarruf sağlayan yapıda 4U’dan biraz fazla bir alanda 45 adet fiziksel sunucu barındırılabiliyor. Veri merkezleri açısından fiziksel alanın verimli kullanımı, bu metrekarelerin imalat maliyetinin yüksek olması nedeniyle çok önemli. 45 adet 1U sunucunun sadece 4 sunucunun kaplayacağı bir alana sığıyor olması işte bu açıdan çok avantajlı.
Tanıtımda birden fazla Moonshot platformunu, bir kabin içine yerleştirilerek yerden optimum tasarruf sağlamanın mümkün olduğu bilgisi paylaşıldı. Ancak burada bir realite var ki üst üste yerleştirilmiş Moonshotları taşıyacak kabin ve ortam yaratmak güç olacağı gibi kabinde üst bölümlerde yer alan Moonshotların yerleştirilmesinde fiziksel riskler bulunmakta. Bir kabin içine en fazla 2-3 Moonshot yerleştirmek ve kalan alanların standart serverlar ile doldurulması daha gerçekçi bir bakış açısı olabilir.

Enerjiden tasarruf

Öne çıkartılan bir diğer özellik ise toplamdaki enerji tasarrufu. Güç kaynağının ortak olması ve Moonshot içinde gelen dahili switch yapısı ile tüm iş, platform içinde çözülmekte. Yine soğutma için de ortak fan sistemi kullanıldığından (Takılan kartuşlarda ayrıca bir soğutma sistemi yok) bir kartuşun enerji tüketimi ortalama 40W olarak hesaplanmakta. Bu açıdan tam yüklü bir Moonshot 2000W enerji tüketerek birimdeki enerji maliyetini aşağı çekmekte.
Sunucu sayısının yüksek olmasından dolayı enerji tüketiminde ince hesaplar peşinde olan veri merkezleri için bu durum kesinlikle bir avantaj. Kartuşların enerji tüketim değerlerini, soğutma giderlerini de eklemek sureti ile kaba bir hesaplama yaptığımızda kartuş başı 5$ lık bir enerji maliyeti çıkartmak mümkün.

Modüler yapı

Teknoloji ve tasarım gereği Moonshot slotlarına ister CPU birimi, istersek disk birimi veya sadece üzerinde diski olan kartuşlar veya sadece CPU içeren kartuşlar takabiliyoruz. Sistem tüm slotların dolu olmasını beklemiyor ve 1 adet kartuşla bile çalışabiliyor.
Modülerlik her zaman tercih ettiğim bir yapı olduğundan Moonshot’un bu özelliği beni fazlası ile tatmin etti. Ama ve lakin HP şu aşamada satışta platformu tam dolu olarak satmak istemekte. Yani ürünü seçerken 45 slot içinde karar verilmeli ve ürünü dolu almalısınız. Neden böyle bir yol izlendiğini ben tam olarak anlayamadım ve bu konudaki yorumumu da yaparak ürünün asla bu model ile piyasaya girmemesi gerektiğini belirttim. Hatta zaten gelecekte kartuş bağımlısı olunacağından taban sistemin çok uygun maliyet ile satılmasının veya şase yanında 4-5 modül başlangıç bundle paket yapılması gerektiğini HP’ye ilettim. Zaman içinde ek modülleri çıkacak bir ürünü şu aşamada dolu alıyor olmak bana hiç mantıklı gelmedi. Keza bir çok kişi içinde bunun bu şekilde algılanacağına eminim.

Yeni gelecek kartuşlar

Şu andaki kartuşlarda 2 Ghz 2 çekirdek Atom işlemciler kullanılmakta. Verilen bilgiye göre çok yakında 2.6 Ghz 8 çekirdek Atom işlemci barındıran kartuşları görebileceğiz. Hafızada ise yeni kartuşlarda 32 Gbyte’a varan bir artışın bilgisi veriliyor. Yine Intel CPU’lar dışında AMD’de kartuşlarda kullanılıyor olabilecek. Yine çeşitli disklerin yer alacağı SAS,SSD kartuşlarda yakında pazarda olacak.
İşin müşteriye pazarlama kısmının can alıcı noktası olan işlemci, hafıza, disk bileşenleri gelişmeye en muhtaç alanlar. Özellikle Türkiye’de Intel Atom işlemcilerin netbooklar ile hayatımıza girmiş olmaları Atom’a karşı bir antipati oluşturmuş durumda. Her ne kadar 8 çekirdekli Atom’lar kısa dönemde ürün ailesine eklenecek olsa da işin sonunda cpu’nun adının Atom olması, düşük performans ile özdeşleştirilen bu işlemcili kartuşların son kullanıcıya pazarlanmasını biraz zorlaştıracak. Yinede ben bu noktaya çok fazla takılmanın doğru olmadığını düşünüyorum. Neticede üretilen bir mimari ve kartuşun içindeki CPU zaman içinde değişim gösterebilir. Önemli olanının bu noktada platformun kendisinin benimsenmesi olacağını düşünüyorum.

Sistem Yönetimi

Sistemin bir diğer özelliği de kartuşlardaki işletim sistemlerinin el değmeden kurulması. Şu anda ana birim için yönetim text tabanlı olsa da kısa süre içinde görsel bir web arayüzün gelmesi kaçınılmaz. Kartuş yönetimi daha görsel bir arabirime sahip. Kartuşlara uzaktan pxe boot ile kolayca işletim sistemi kurulabiliyor. Yazılım ile istenen kartuştan kısa sürede imaj almak ve yedekleme yapmak mümkün. Aynı zamanda hazır imajlarda kartuşlara kolayca işlenebiliyor. Bu şekilde fazla ter dökmeden 45 adet sunucu kurulumunun kendi kendine yapılmasının mümkün olduğu uygulamalı olarak gösterildi.

Ağ Anahtarlaması

Moonshot içinde kendine ait anahtarlama cihazı da barındırıyor. Bu sayede 45 sunucu için ayrıca bir ağ kablolaması yapmak gerekmiyor. Şu anda her bir kartuşun 2 adet fiziksel portu bulunmakta ve kartuşlarda bulunan portların kapasiteleri 1GBps şeklinde. Yeni kartuşlarda port sayısının artacağı bilgisi verilirken, ana sistemin çıkışı ise istenirse fiber olarak 10 veya 40 olarak ağa bağlanabiliyor.
Sistemde kullanılan bu portların sanal olmadığını belirtmek isterim. Bu açıdan kartuşların üzerindeki portları bulut sistemdekiler ile karıştırmamak gerekiyor. Tanıtımda anahtarlama cihazının layer2 olduğu bilgisi verildi. Vlan, interface gibi imkanların varlığını sorduğumda ise bunların mümkün olduğu bilgisini aldım. Bu durumda Moonshot içindeki anahtarlama elemanı için layer3 demek hatalı olmayacaktır.

Moonshot bence nedir?

Bu ürünü değerlendirirken bir veri merkezi işletmecisi açısından işin son kullanıcı satış ayağı ile ürünün mimarisinin değerlendirmesinin ayrı yapılması gerektiğini düşünüyorum. Günümüzde giriş seviyesindeki bir sunucuda bile sanallaştırma ile 2-3 bölümleme yapabiliyorsak, CPU güçlerinin ihtiyaçlardan fazla olduğunu kabul etmek gerekiyor. Evet, Moonshot modüllerimdeki işlemciler Atom algısı nedeniyle şu aşamada pazarlanabilir değiller ama kısa süre sonra basitçe modüldeki bir CPU değişimi ile bu sorun kolayca aşılabilir. Tüm bu bilgiler ışığında kendini sanallaştırmaya ezdirmek istemeyen HP’yi yeni bir şeylerin peşinden koşmasından ötürü kutlamak gerekiyor.
[quote]Değişimden korkmayın. Tebdil-i mekanda ferahlık vardır…[/quote]Ve son olarak nazik davetlerinden ötürü HP Türkiye ekibine, organizasyonun ev sahipliğini yapan İstanbul’un eşsiz boğaz manzarası eşliğinde sektördeki dostlarla birlikte bizi ağırlayan ve uzunca sohbet etme şansı bulduğum HP Sunucu Ülke Müdürü Merden Kahvecioğlu’na teşekkürlerimi iletirim.