veri merkezi – Daghan.com – Gerekirse YAZARım https://daghan.com Teknoloji, sosyal medya, veri merkezi (datacenter) üzerine Wed, 27 Jan 2021 23:23:21 +0000 tr hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.2.2 https://daghan.com/wp-content/uploads/2020/06/logo.ico veri merkezi – Daghan.com – Gerekirse YAZARım https://daghan.com 32 32 Veri Merkezi Müşteri Trafiğini Kaydetmeli mi? https://daghan.com/veri-merkezi-yonunden-5651da-log-tutma-zorunlulugu.dgn https://daghan.com/veri-merkezi-yonunden-5651da-log-tutma-zorunlulugu.dgn#respond Sat, 07 May 2016 15:31:33 +0000 https://www.daghan.com/?p=4164 İnterneti düzenleyen yasaların ve yönetmeliklerin değiştirilmesi ile birlikte erişimin kısıtlanmasından, internet trafiğinin takip edilmesine birçok konuda değişiklikler gündeme gelmekte. İnterneti sağlayanlar (servis sağlayıcılar) ve kullananlar yönünden yapılan bu düzenlemelerde veri merkezi hizmetine yönelik bir değerlendirme yapılmamış olması nedeniyle de veri merkezi sektörü değişimlerden olumsuz etkilenebilmektedir.

Shakes 300-320 questions finally remembered the first of the police officers arriving at the scene to adapt ExamPdfView to the fourth rule P is to protect the scene ExamPdfView of the murder. Angry horn 300-320 pdf started flooding the air in the early 300-320 pdf morning misty, quickly 300-320 questions 300-320 questions mixed into the drivers roar angry. A http://www.bestexamview.com/ moment later, she heard sharp sirens also joined the dissonant noise, 300-320 questions and 300-320 questions the 300-320 questions first police car 300-320 questions arrived. Forty minutes later, the scene was already packed http://www.bestexamview.com/ with uniformed police and criminal detectives, more than ExamPdfView the usual 300-320 pdf number of murders http://www.examguideview.com/ http://www.examguideview.com/ in Hells Kitchen the famous crime zone in New Yorks 300-320 questions West End A lot of. In view of the shocking death of the victim, sending so many people does not seem excessive. However, Shakesi heard from other 300-320 exam police officers that this was a http://www.examtestview.com/ big 300-320 pdf case and a media concern – the deceased was one of 300-320 exam a group http://www.bestexamview.com/ of 300-320 questions travelers ExamPdfView arriving at JFK last night and they made a taxi 300-320 questions into ExamdumpsView the city, But never got home. CNN is ExamPdfView reporting on the 300-320 questions spot, http://www.passexambest.com/ the uniformed police http://www.passexambest.com/ officer whispered to her. So when Emilia Shakesh saw the http://www.examtestview.com/ handsome Vince Piriti, the head of 300-320 questions the Criminal http://www.examguideview.com/ Investigation and Resource Scheduling Team climbed to the ExamPdfView top of the embankment overlooking the crime scene and stopped to beat him from time to 300-320 questions time It is not http://www.passexambest.com/ http://www.passexambest.com/ particularly surprising when it comes to http://www.bestexamview.com/ the dust on suits of thousands of ExamPdfView 300-320 pdf dollars. However, she was surprised. Piriti actually noticed her, and http://www.examtestview.com/ waving http://www.bestexamview.com/ 300-320 questions her past. ExamPdfView He smoothed a little in his shaven clean face. She thought she would 300-320 pdf probably be http://www.examtestview.com/ applauded http://www.examguideview.com/ for the extraordinary http://www.examguideview.com/ performance of todays unruffled. Well done, saved the fingerprint on 300-320 exam the iron ladder Maybe it will give her 300-320 pdf a little reward. The last ExamdumpsView hour on duty on http://www.bestexamview.com/ the last day. She will leave with glorious glory. He looked up 300-320 pdf and down http://www.examguideview.com/ at her. Policewoman, you are not a novice, right 300-320 questions I think I will not mistake. Im 300-320 questions sorry, sir http://www.examguideview.com/ Youre not a newbie, Im sure. Strictly http://www.examtestview.com/ http://www.bestexamview.com/ speaking, she can not be http://www.passexambest.com/ considered. Although she http://www.passexambest.com/ entered the police only a short period of three years, unlike her other police at ExamdumpsView 300-320 pdf this age, most have http://www.examtestview.com/ nine to ten years of ExamdumpsView seniority. Before entering the police academy, Shakesi had been in http://www.bestexamview.com/ http://www.bestexamview.com/ society for several years. I do 300-320 exam http://www.passexambest.com/ 300-320 exam not understand what youre trying to ask. He seemed annoyed and the ExamdumpsView smile on his face http://www.examguideview.com/ disappeared. Are you the first policeman to arrive at the scene Yes, sir.
I am asking you http://www.passexambest.com/ now. They want to see you. I only http://www.examtestview.com/ know these. Because they http://www.examguideview.com/ 300-320 questions have something, they are not, they are regular, heavy, 300-320 pdf and http://www.bestexamview.com/ want. Lincoln. http://www.examtestview.com/ Tone. 300-320 pdf The handsome young man reached for 300-320 exam his blond hair. He http://www.passexambest.com/ was wearing brown trousers and a white shirt, tied with a blue 300-320 pdf tie and http://www.passexambest.com/ the bow 300-320 questions tie was flawless. http://www.examtestview.com/ When he hired Tommar a http://www.passexambest.com/ 300-320 questions year ago, Lyme once told him that he ExamdumpsView http://www.examtestview.com/ could wear jeans 300-320 pdf and 300-320 pdf a T-shirt to 300-320 questions work whenever he wanted. But 300-320 pdf from that day until now, he has been meticulously dressed. Lyme 300-320 pdf did not know if http://www.bestexamview.com/ 300-320 questions it was because he had kept the young 300-320 questions man so far, but he did. 300-320 exam No one had been 300-320 pdf http://www.passexambest.com/ 300-320 pdf in custody before Thomas before for six weeks, and ExamPdfView those who resigned were tantamount to 300-320 pdf excommunication. Well, how do you tell them I told them http://www.bestexamview.com/ to 300-320 pdf give ExamPdfView ExamdumpsView me http://www.examtestview.com/ 300-320 exam a 300-320 pdf few minutes to let http://www.examtestview.com/ me see 300-320 exam 300-320 exam if you got dressed first, and then they could come up. You did not ExamdumpsView ask me 300-320 questions 300-320 pdf Self-assertion. Thank you very much. Thomas back to take a few steps toward the small stairs http://www.examguideview.com/ downstairs shouted Come on, gentlemen. http://www.examguideview.com/ What did they say to you, is not it Said, You have something to hide from me. 300-320 pdf Thomas did not answer. Raim looked at the two men 300-320 questions up the 300-320 questions 300-320 exam 300-320 questions stairs. http://www.passexambest.com/ When they 300-320 pdf first 300-320 pdf entered the room Lyme first spoke. He said http://www.bestexamview.com/ to Thomas Putting on the curtains, you http://www.passexambest.com/ have already disturbed 300-320 exam the two birds too much. The actual meaning of this sentence was ExamPdfView 300-320 exam http://www.bestexamview.com/ that http://www.examtestview.com/ he http://www.examtestview.com/ had 300-320 pdf enjoyed the bright morning sunshine. Can 300-320 questions not 300-320 pdf speak. Sticking to the mouth of 300-320 questions the http://www.passexambest.com/ tape stinky and sticky, so that she ExamdumpsView 300-320 questions can not pronounce a word. She http://www.bestexamview.com/ 300-320 pdf 300-320 exam felt despair ExamdumpsView more helplessly than the cold, handcuffed metal http://www.examtestview.com/ on ExamdumpsView her wrist, compared to the short, stout fingers 300-320 questions on her 300-320 questions 300-320 pdf ExamPdfView shoulders. ExamdumpsView 300-320 questions The taxi ExamdumpsView driver, ExamdumpsView still wearing a ski boot, led her to a dark, damp corridor that ran through the rows of pipes and plumbing to ExamdumpsView the basement 300-320 exam of an office building. But she http://www.passexambest.com/ does not know where the exact location is. If I can speak to him T. J. Kofax is 300-320 exam http://www.examguideview.com/ a fun person. ExamPdfView Morgan Stanley third floor of http://www.bestexamview.com/ the mother of insects. A negotiator. money Do you 300-320 pdf want money I give you money, a lot of money, boy. But more ExamPdfView than a few. She 300-320 pdf thought the remarks more than ten times, desperately trying to seize 300-320 pdf his eyes as if she could deliver the remarks into his http://www.examguideview.com/ http://www.examtestview.com/ head. Beg for you, she begged silently. She started thinking of her 401 k Retirement ExamPdfView Savings Fund an important U.S. tax deferred savings plan ExamPdfView to protect retiree benefits, with about 42 million http://www.examguideview.com/ people participating and a ExamdumpsView total asset pool of more than 2 http://www.examguideview.com/ trillion. – translator, she can give her http://www.examguideview.com/ all the pensions to him. Oh, beg you She remembered the scene of the last night The man turned around after watching the fireworks, pulled them off and put handcuffs on them. He put them close to the trunk, and then re-drive the road.

İnternet kullanıcılarının tüm trafiklerinin loglanmasını amaçlanan bir düzenleme daha sonraları Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiş olsa da sunucular ile kullanıcılar arasındaki trafiğin saklanıp saklanamayacağı konusunda belirsizlikler devam etmektedir.
Yer sağlayıcılar ve veri merkezleri açısından konuyu Avukat Dr. Cankat Taşkın ile birlikte inceleyerek,geçerli kanun ve yönetmeliklere göre bir değerlendirme hazırladık.

5651’e göre kim kimdir?

Bilindiği üzere 5651 sayılı kanun içerik sağlayıcı, yer sağlayıcı, erişim sağlayıcı ve toplu kullanım sağlayıcıların yükümlülük ve sorumlulukları ile internet ortamında işlenen belirli suçlarla içerik, yer ve erişim sağlayıcıları üzerinden mücadeleye ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir.
Buna göre 5651 Sayılı Kanun’un 2/m maddesinde Yer sağlayıcı; İnternete açık hizmet ve içerikleri barındıran sistemleri sağlayan/işleten gerçek veya tüzel kişilerdir. Erişim sağlayıcı (İnternet servis sağlayıcı); Kurduğu kablolu/kablosuz sistemler, ADSL, fiberoptik, 3G vb. teknolojilerle internete erişim olanağı sağlayan gerçek veya tüzel kişilerdir.
Bu tanıma bağlı olarak, 5651 Sayılı Kanun’un 5.  maddesinde (ve Faaliyet Yönetmeliği 7/1-a maddesinde: İnternet Ortamında Yapılan yayınların Düzenlenmesine Dair usul ve Esaslar Hk Yönetmelik, 30.11.2007 T 26716 Sayılı RG) yer sağlayıcının sorumluluğu şu ifadelerle belirtilmiştir: “5651 SK md 5: Yer sağlayıcı, yer sağladığı içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir. Yer sağlayıcı, yer sağladığı hukuka aykırı içerikten, ceza sorumluluğu ile ilgili hükümler saklı kalmak kaydıyla, bu Kanunun 8 inci ve 9 uncu maddelerine göre haberdar edilmesi halinde hukuka aykırı içeriği yayından kaldırmakla yükümlüdür.”
Faaliyet Yönetmeliği madde 7/1-a’ya göre yer sağlayıcının sorumluluğu benzeri biçimde ifade edilmiş ve “Yer sağladığı hukuka aykırı içerikten, ceza sorumluluğu ile ilgili hükümler saklı kalmak kaydıyla, 5651 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine göre Başkanlık, adli makamlar veya hakları ihlal edilen kişiler tarafından haberdar edilmesi halinde hukuka aykırı içeriği yayından kaldırmakla yükümlüdür.” denmiştir.
Bir yönüyle hosting hizmeti; “İnternet sağlayan operatörlerin sunduğu internet aboneliği hizmetinin, web siteleri için hazırlanmış ve onların internete erişimlerini sağlayan halidir. Yani, kullanıcılara sunulan internet aboneliğinin web sitelerine sunulmuş teknik nitelikli şeklidir.” olarak açıklanabilir.
Veri merkezi(datacenter) açısından ise sunucu kiralama veya barındırma hizmeti verilmesi yönünden ilgili hizmeti sunan şirket ücreti karşılığında bir fiziksel barındırma faliyetini yürütmektedir. Şirketin verdiği hizmet aslında; şifresi veya anahtarı müşteride olacak şekilde bir kasanın fiziksel olarak barındırılmasına benzetilebilir. Müşteriler bu şifreli kasa içinde verilerini saklamaktadır. Kiralanan bu kasanın şifresi ve anahtarı sadece hizmeti kiralayan kişide bulunmaktadır.  Veri merkezi işletmecisi kasanın içinde ne olduğundan veya bu kişilerin ne tür faaliyetler içinde olduğu hakkında bir bilgi sahibi olmadığı gibi bu kişilerin faaliyetlerinden onu sorumlu tutmaya kalkmak da anlamlı ve hukuki değildir.

Veri merkezi yönünden müşteri sunucusu ile istemci arasına girerek tüm trafiğin saklanması mümkün değildir.

Yayınlanan içeriklerden sorumluluğu bulunmayan veri merkezleri açısından yine bu sunucuların dış dünya ile kurduğu iletişimin takibi de mümkün olamamaktadır. Buna göre hizmeti sunan şirketler ilgili sunucu hizmetini ücreti karşılığı alarak yayın yapanların tüm iletişim bilgilerini saklamakta ve talep edilmesi durumunda sunabilmektedirler.

1- Teknik İmkanlar
Veri merkezi barındırdığı sunucu sayısı ve yönettiği internet kapasitesi açısından sunucuya doğru gerçekleşen tüm iletişimin bir kopyasının alınarak depolanması mevcut teknik imkanlar için zorlayıcıdır. Bu tip bir işlemin yapılması istenmesi durumunda kopyalanan trafik bilgilerinin 1 yıl boyunca yazılacağı disk kapasitesi barındırılan sunucu sayısı ve trafik ile doğru orantılı olarak maddi olarak erişilebilecek seviyenin üzerindedir. Bu durum hizmet maliyetlerini arttıracaktır. Yine Sunucular ile internet kullanıcıları arasında kurulan güvenli erişimin şifresinin kırılmak sureti ile takibi teknik olarak mümkün değildir.

2- Hukiki Engeller
5651 Sayılı Kanun’un 5’inci maddesinin 6518 Sayılı Kanun’un 88’nci maddesi ile 6.2.2014 tarihinde değiştirilen 3’üncü fıkrası şöyledir: “Yer sağlayıcı, yer sağladığı hizmetlere ilişkin trafik bilgilerini 1 yıldan az ve 2 yıldan fazla olmamak üzere yönetmelikte belirlenecek süre kadar saklamakla ve bu bilgilerin doğruluğunu, bütünlüğünü ve gizliliğini sağlamakla yükümlüdür.”
5651 Sayılı Kanun’un 5’inci maddesinin 6518 Sayılı Kanun’un 88’nci maddesi ile 6.2.2014 tarihinde değiştirilen 4’üncü fıkrası şöyledir: “Yer sağlayıcılar, yönetmelikle belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde yaptıkları işin niteliğine göre sınıflandırılabilir ve hak ve yükümlülükleri itibarıyla farklılaştırılabilirler”
5651 Sayılı Kanun’un 5’inci maddesinin 6518 Sayılı Kanun’un 88’nci maddesi ile 6.2.2014 tarihinde değiştirilen 5’inci fıkrası şöyledir: “Yer sağlayıcı, Başkanlığın talep ettiği bilgileri talep edilen şekilde Başkanlığa teslim etmekle ve Başkanlıkça bildirilen tedbirleri almakla yükümlüdür.” hükmünü, 5651 Sayılı Kanun’un 5’inci maddesinin 6518 Sayılı Kanun’un 88’nci maddesi ile 6.2.2014 tarihinde değiştirilen 6’ncı fıkrası şöyledir: “Yer sağlayıcılık bildiriminde bulunmayan veya bu Kanundaki yükümlülüklerini yerine getirmeyen yer sağlayıcı hakkında Başkanlık tarafından 10 bin Türk Lirasından 100 bin Türk Lirası’na kadar idari para cezası verilir”
Şunu önemle ifade etmek gerekir ki yukarıda bahsedilen 5651 Sayılı Kanun’un 5’inci maddesinin 5 ‘inci fıkrası Anayasa Mahkemesi’nin 8.12.2015 T., 2014/87 E.; 2015/112 K sayılı kararı ile İPTAL edilmiş; iptal kararı 28.01.2016 T ve 29607 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmış olup; iptal hükmünün 1 yıl sonra yürürlüğe gireceği ifade edilmiştir. Şu halde, bu fıkra 28.01.2017 tarihi itibarıyla yürürlükten kalkacaktır. (Ancak aynı kararla maddenin 3,4 ve 6 numaralı fıkralarının iptal istemi reddedilmiştir)
http://www.anayasa.gov.tr/icsayfalar/basin/kararlarailiskinbasinduyurulari/genelkurul/detay/15.html
5651 Sayılı Kanun’un 6’nci maddesinin 6518 Sayılı Kanun’un 89’uncu maddesi ile 6.2.2014 tarihinde değiştirilen 1’inci fıkrasına eklenen ç bendi şöyledir: “Erişimi engelleme kararı verilen yayınlarla ilgili olarak alternatif erişim yollarını engelleyici tedbirleri almakla ve Başkanlığın talep ettiği bilgileri talep edilen şekilde Başkanlığa teslim etmekle ve Başkanlıkça bildirilen tedbirleri almakla, yükümlüdür” (Bu bendin iptal istemi Anayasa Mahkemesi’nin 8.12.2015 T., 2014/87 E.; 2015/112 K sayılı kararı ile reddedilmiştir)
5651 Sayılı Kanun’un 6’nci maddesinin 6518 Sayılı Kanun’un 89’uncu maddesi ile 6.2.2014 tarihinde değiştirilen 1’inci fıkrasına eklenen d bendi ise şöyledir: “Başkanlığın talep ettiği bilgileri talep edilen şekilde Başkanlığa teslim etmekle ve Başkanlıkça bildirilen tedbirleri almakla” yükümlüdür.” (Bu bent Anayasa Mahkemesi’nin 8.12.2015 T., 2014/87 E.; 2015/112 K sayılı kararı ile İPTAL edilmiş olup; iptal kararı 28.01.2016 T ve 29607 sayılı Resmi Gazete2de yayınlanmış olup; iptal hükmünün 1 yıl sonra yürürlüğe gireceği ifade edilmiştir. Şu halde, bu fıkra 28.01.2017 tarihi itibarıyla yürürlükten kalkacaktır)

Bilişim sistemlerine girmeksizin teknik araçlarla hukuka aykırı olarak izleme yapan(dinleyen) kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak.

5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 243’üncü maddesine 24.3.2016 tarih ve 6698 Sayılı Kanun’un 30’uncu maddesi ile 4 numaralı şu fıkra eklenmiştir: “Bir bilişim sisteminin kendi içinde veya bilişim sistemleri arasında gerçekleşen veri nakillerini, sisteme girmeksizin teknik araçlarla hukuka aykırı olarak izleyen kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”
Buna göre, bir sunucuya internet erişimi sağlamaktan ibaret bir hizmetin sunucu ile internet kullanıcısı arasındaki trafiğin, dinlemesi ve kayıt edilmesi TCK madde 243/4 gereğince suçtur. Bahsedilen yasa değişikliği, 7.4.2016 T ve 29677 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlarak yürürlüğe girmiş olduğundan, iki kişi arasındaki internet trafiğinin trafiğin dinlenmesi hukuken mümkün değildir. Ancak yasada açık bir düzenleme bulunmadığı için tartışmalı olmakla birlikte; iki kişi arasındaki internet trafiğinin izlenmesi için mahkeme kararı gerektiğini ifade etmek gerekir. Yukarıda değinilen 5651 Sayılı Kanun’un 5’inci maddesinin 2’nci fıkrasına göre yer sağlayıcıya yapılacak bildirime rağmen, yer sağlayıcının teknik olarak imkan bulunsa dahi TCK 243/4 hükmü karşısında ancak hakim/mahkeme kararı ile iki kişi arasındaki internet trafiğine ilişkin bilgileri verebilmesi mümkündür. Aksi yöndeki uygulama hem kolluk birimlerini hem de yer sağlayıcıları ceza ve tazminat hukuku anlamında sorumlu kılacaktır.

Tüm bu düzenlemeler doğrultusunda trafiğin kayıt altına alınması mümkün olmamasına karşın, sonraki düzenlemeler ile sürekli kayıt yönünde alınacak herhangi bir karar, sektörün güvenirliğine de büyük darbe vuracaktır.

Veri merkezlerinin tüm dünyaya hizmet verdiği düşünüldüğünde başka bir ülkedeki kullanıcının Türkiye’den hizmet aldığı için iletişiminin dinlenmesini istemeyeceği bir gerçektir.
Bulut teknolojileri ile verilerini her geçen gün daha fazla olarak internet bulutuna taşıyan yerel kullanıcılar açısından da sürekli takip altında olunduğunun bilinmesi bu verilerin yurtdışı noktalarda depolanmasına sebep olacak ve stratejik kayıplara sebebiyet verebilecektir.

Tüm trafiğin mahkeme kararı olmaksızın dinlenmesi ve depolanması aynı zamanda bu trafiğin dışarı sızma risklerini de beraberinde getirecektir.

Mahkeme veya savcılık kararı olmadan istemci ve sunucu arasına girerek kimi zaman şifreli(secure) özel trafiğin dinlenmesi etik olmayacağı gibi bu dinleme sonucunda oluşan büyük verinin saklanması konusunda işin teknik imkansızlık boyutu da ayrı bir gerçektir.

]]> https://daghan.com/veri-merkezi-yonunden-5651da-log-tutma-zorunlulugu.dgn/feed 0 Türkiye’de İnternet ve Veri Merkezi Sektörü – Hosting TV https://daghan.com/internet-ve-veri-merkezi-sektoru.dgn https://daghan.com/internet-ve-veri-merkezi-sektoru.dgn#respond Mon, 01 Feb 2016 18:28:05 +0000 https://daghan.net/?p=3563 Ülkemizdeki fiber altyapı, veri merkezlerinin/verinin önemi ve bu konularda yeni neler yapılması gerektiğini ICANN’in düzenlediği Turkey DNS Forum sırasında Hosting TV ile konuştuk.

]]> https://daghan.com/internet-ve-veri-merkezi-sektoru.dgn/feed 0 Siber Güvenlik, DDOS Saldırılar, E-ticaret ve İnternet… https://daghan.com/sosyolink-astv.dgn https://daghan.com/sosyolink-astv.dgn#respond Sun, 03 Jan 2016 20:07:30 +0000 https://daghan.net/?p=3422 Özcan Yazıcı tarafından hazırlanan SOSYOLINK programında Türkiye’nin karşı karşıya kaldığı siber saldırıları, siber güvenliği, Bursa ve Türkiye’deki dijitalleşme süreçlerini, e-ticaret yatırımlarını ve 2016’dan beklentiler üzerine konuştuk.

]]> https://daghan.com/sosyolink-astv.dgn/feed 0 Veri merkezlerinin önemi sonunda fark ediliyor mu? https://daghan.com/veri-merkezleri-btk-yazi.dgn https://daghan.com/veri-merkezleri-btk-yazi.dgn#respond Wed, 30 Dec 2015 10:20:55 +0000 https://www.daghan.com/?p=3397 Gerek şu an bu yazıyı okuduğunuz bloğumda, gerek konuşmamıza fırsat verilen her platformda veri merkezlerinin, bilişim teknoloji açısından önemini anlatmaya gayret ediyorum.

suudi-petrolBilgi çağında en önemli değerin yer altından çıkan petrol, altın değil, bu yer altı zenginliklerini işleyecek teknoloji/knowhow olduğunu hep tekrar ediyorum.
Bilginin ve verinin/data bu kadar önemli olduğu bu çağda, verilerin saklandığı, işlendiği madenler olan veri merkezleri de stratejik önemde.

Son 1 ay içinde ülkemiz bilişim sistemlerini fazlasıyla etkileyen siber saldırılar sonucunda önce bilgilendirme daha sonra çözüm önerileri  yaptığımız açıklamalar belli ki bir yerleri tetiklemiş olacak; Bilgi Teknolojileri Kurumu’ndan Dr. Ömer Fatih Sayan imzalı, yüzümüzü gülümseten bir yazı aldık.
Bilgi talep metnindeki tüm cümleler, yıllardır tekrarlandığım, altına imzamı atacağım şekilde. Bu metni ben yazmış olsaydım eminim bundan farklı olmazdı…
Çalışmaların devamını diliyor, bu alanda fikirlerimi anlatmaya, elimden geldiğince çözüm önerileri sunmaya, yani “konuşmaya” devam ediyorum…
btk-verimerkezi

]]> https://daghan.com/veri-merkezleri-btk-yazi.dgn/feed 0 Veri Merkezi (Datacenter), Veri Merkezi Teknolojileri https://daghan.com/turkiyede-veri-merkezi.dgn https://daghan.com/turkiyede-veri-merkezi.dgn#respond Tue, 06 Oct 2015 20:42:51 +0000 https://www.daghan.com/?p=3063 İnci Sözlük Kurucusu Serkan İnci, Uludağ Sözlük Kurucusu İsmail Alpen ve Ahmet Ersan moderatörlüğünde Olay TV’de yayınlanan Sosyotrend programında veri merkezi ve Türkiye’de veri merkezi işletmeciliği hakkında konuştuk.
Facebook Video

]]> https://daghan.com/turkiyede-veri-merkezi.dgn/feed 0 Haydi Sektörü Büyütelim! https://daghan.com/veri-merkezleri-nasil-gelisir.dgn https://daghan.com/veri-merkezleri-nasil-gelisir.dgn#comments Fri, 01 Nov 2013 20:16:13 +0000 https://www.daghan.com/?p=2578 Bloğumda zaman zaman veri merkezi sektöründeki gelişmeleri ve sektörün gelişmesi için gerekenleri paylaşıyorum. Farklı yazılarda dile getirdiğim dikkat çekici noktaları bu sefer bir araya toplayarak bu konuda bir farkındalık yaratmaya çalışacağım.

Veri merkezi nedir?

Veri merkezi, daha çok konuyla ilgilenenlerin, daha doğrusu işi düşenlerin tanışıp, bildiği  ama aslında;  hayatımızda internetin öneminin artması ile birlikte artık tüm sistemin ana dişlisi haline gelmiş bir oluşumdur. Veri merkezleri içinde bulunan sunucularda şirketlere ait internet siteleri, e-posta adresleri, bir iki tıklamayla uygun fiyatla alışveriş  yağtığınız e-ticaret siteleri, paylaşım yaptığımız sosyal medya siteleri barındırılmaktadır. Yine boş vakitlerin internet başında değerlendirildiği saatlerde ziyaret edilen radyo, film, multimedya siteleri, fal oyun içerikleri kısacası internette “Enter” tuşuna bastığınız an karşınıza ne geliyorsa veri merkezi içinde barındırılmaktadır. Veri merkezi internet içeriğinin fiziksel olarak sunulduğu ve depolandığı evi konumundadır.

Veri merkezlerinin stratejik önemi.

10 yıl önce yurtdışı ile aramızdaki kısıtlı kapasitedeki fiberoptik kablolar hain gemilerin çapaları tarafından koparıldığında kullanıcılar internet erişiminin yavaşlamasından pek bir muzdarip olmuştu. Yaşanan bu kazanın etki alanı ise yavaş açılan web siteleriydi. Hayatın internete daha çok kayması ile birlikte artık konu yavaşlama değil verinin güvenliği oldu. Artık cüzdanımızın çalınması ile sosyal medya hesabımızın ele geçirilmesi bizim için aynı kefede…
Amerikan Ulusal Güvenlik Ajansı’nın , Yahoo ve Google şirketlerinin ana iletişim hatlarına gizlice girerek, buralardaki verileri kopyaladığını bildirmesi üzerine, kullanıcılar dinleme mağduru google gibi şirketlere ait internet servislerini kullanıp kullanmamayı bir kez daha gözden geçirmeye başladılar. Ancak bu noktada alternatif olarak görülen diğer şirketlerin yine başka bir ülkede barınıyor olması yağmurdan kaçarken doluya tutulma ihtimalini de güçlendirdi. İnsanların zamana yayılarak ürettiği verinin parayla ölçülemez değeri, bu verilerin yerel seviyede kalması gerekliliği bu haber ile bir kez daha gözler önüne serilmiş oldu. (Haberin Detayı)

Bir iki dokunuş.

Türkiye’deki çoğu alanda olduğu gibi veri merkezleri açısından da çok parlak bir iklim bulunmuyor. Döviz kurları, finansal kaynakların yetersizliği, iş hacminin yerel ve dar olması, regülatif düzenlemeler ve erişim maliyetlerindeki yüksek fiyatlama işin büyümesine engel. Sorunun çözümü için ise düşmanı tanımak, analizi iyi yapmak önemli. İşte benim önerilerim:
[ordered_list style=”decimal”]

  1. Enerji Maliyetleri Düşürülmeli
    Ülkemizdeki enerji birim fiyatının, milli gelire oranının gelişmiş ülkelerin üzerinde olduğu bir gerçek. Ancak veri merkezleri açısından çözülmesi  gereken esas sorun  bilişim sektörünün bir sanayi olarak görülmemesi. Bu yüzden Sanayi Sicil belgesi alan işletmecilere uygulanan ve %27’ye varan enerji indirimi veri merkezleri için uygulanamamakta. Veri merkezlerinin ana giderlerinden olan enerjide indirim büyük önem arz ettiğinden bu sektöründe artık bir sanayi olarak görülmesi şart.
  2. İnternet Erişiminde Özel İletişim Vergisi
    Sonunda katma değerli bir hizmet ortaya koyan veri merkezleri internet erişimini satın alırken %5 öİV ödemek durumunda kalmaktadır. Ancak sonuçta elde edilen ürün,  internet erişim hizmeti olmadığından, satış sırasında %5 ÖİV müşteriden tahsil edilememektedir. Az gibi görülen bu %5 maliyet farkı Avrupa ile rekabette euro centlerin konuşulduğu bir ortamda maliyet farkı oluşturmaktadır.
  3. Hasılat Üzerinden Ödenen Vergi ve Yükümlülükler 
    Ülkenin ana internet servis sağlayıcısı konumunda olan Türk Telekom, veri merkezlerine özel avantajlı “veri merkezi erişim kampanyaları” yapmaktadır. Ancak avantajlı fiyatlardan erişim hizmeti almak isteyen veri merkezinin toptan tarifeden yararlanabilmesi için internet servis sağlayıcı olarak yetkilendirilmiş olması gerekmektedir. Asıl işi erişim satmak olmayan veri merkezi bu avantajlı tarifeden yararlanabilmek için BTK’dan yetkilendirme almak durumunda kalmaktadır. Aslında vermediği bir hizmetin gerekliliklerini yerine getiren veri merkezi şirketleri, internet erişim hizmeti satan şirketler için uygulanan yıllık hasılattan %0.35 BTK katkı payı ve yine toplam ciro üzerinden %1 oranında “Evrensel Hizmet Fonu” ödemek durumunda bırakılmaktadır. Bu noktada bir mevzuat düzenlemesi yapılarak veri merkezleri için özel bir sınıflandırma getirilmelidir. Aslında hem veri merkezi işletmecileri hem de erişim sağlayıcıları açısından ülkemizde internetin gelişmesini bu kadar istiyor iken neden toplam hasılattan ek vergi çıkartıldığı tekrar masaya yatırılmalıdır.
  4. Otosansür Baskısı ve İçerikle İlgili Regülatif Düzenlemeler.
    Şu an halen geçerli 5651 sayılı kanun hükümlerinde veri merkezi için bir kategorilendirme yapılmadığından veri merkezleri yer sağlayıcı olarak sınıflandırılmaktadır. Genellikle müstakil web sunucuları kiralamak sureti ile müşterilerine hizmet veren veri merkezlerinin, bu sunucular içindeki içeriklere müdahaleleri teknik olarak mümkün olmadığı gibi, müşteri sunucularına yetkisiz erişim ve müdahale yasal olarak suçtur. Ancak özellikle TİB ayağında veri merkezlerinde barındırılan uluslararası içerikler dahil olmak üzere müstehcenlik suçlaması ile savcılık kanalıyla suç duyurularında bulunulmaktadır. Uluslararası seviyede tüm dünyada yasak ve kabul edilmeyen olarak nitelendirilmiş içerik net olarak belirlenmiş durumda iken müstehcenlik gibi ucu açık, ülkeden ülkeye, toplumdan topluma değişen bir konu hakkında sürekli şikayetler yapılarak, yurtdışı müşterilere hizmet verilmesi engellenmekte ve firmaların bu tarz içerikleri barındırmadan, içeriği daha bilmeden reddetmesi talep edilmektedir. Yasa gereği sadece tanım olarak “yer sağlayıcı” olan veri merkezi, hukuk nezlinde suça yer sağlayan olarak tanımlanmaya gayret edilmektedir. Ülkemizde 1000-3000 aralığında sunucu barındıran veri merkezleri büyük veri merkezi olarak sınıflandırılırken, yurtdışında sadece bir veri merkezinde 20.000’e yakın internet sunucusu barındırılmaktadır. Bu açıdan bakıldığında yurtdışı veri merkezleri içinde de bulunması olası içeriklerden ötürü bu veri merkezleri ülkemizde yapılan şikayetlerde not düşüldüğü gibi “suçun odak noktası mıdır?” Özellikle uluslararası pazardan müşterilerinin ülkemizden hizmet alabilmesi, dünya internet devlerinin sadece reklam şirketlerini değil, içeriklerini ülkemizde barındırabilmesi için bu konuda anlayış/zihniyet değişimi gerekmektedir.

[/ordered_list]
Görüldüğü gibi Türkiye’de veri merkezlerinin büyümesi, uluslararası kalitede hizmet vermesinin önünde basit düzenlemelerle aşılacak engeller bulunmaktadır. Ülkemiz; bölgede internet toplama noktası olmaya aday, bu alanda daha çok gelir ve kaliteli istihdamı arttırmak  isteyen bir oyuncu ise dünyadaki içeriğin özgürce barındırılabileceği bir iklimi oluşturmak zorundadır.
[quote]Gelecekte dünyanın jandarması; silahı güçlü, parası bol olan değil, veriyi ve bilgiyi iyi yönetenler olacaktır…[/quote]

]]> https://daghan.com/veri-merkezleri-nasil-gelisir.dgn/feed 4 Veri Merkezleri Desteklenmeli https://daghan.com/tech-anadolu.dgn https://daghan.com/tech-anadolu.dgn#respond Fri, 11 Oct 2013 12:02:11 +0000 https://www.daghan.com/?p=2301 DÜNYA Gazetesi’nin Netaş ve Cisco işbirliğiyle düzenlendiği “Tech Anadolu Rekabet için Teknoloji” toplantısında sanayiye ve üretime yön veren değerli şirketlerinin yöneticileri ile bir araya geldik. Bu vesile ile veri merkezlerinin önemi ve sektörün gelişmesi için yapılması gereken çalışmalar hakkında bilgilendirme yapmak ve konuyla ilgili çözüm önerilerimi katılımcılarla paylaşma şansım oldu.

Tech Anadolu Dağhan Uzgur

Büyük veri merkezleri kurulması desteklenmeli

DGN Teknoloji Genel Müdürü Dağhan Uzgur: Bursa’da 8 yıldır veri merkezi alanında hizmet veriyoruz. Gelişmiş ülkelerdeki teknolojilerin Türkiye’de yaygınlaşması için destekler olduğundan bahsediliyor ama örneğin sanayide kullanılan enerjide yüzde 27 indirim yapılırken bir veri merkezi aynı indirimi alamıyor.
Bulut teknolojilerinin stratejik öneminden bahsediliyor. Dataların, e-maillerin yabancı bir ülkede barındırılıyor olması, bir savaş durumunda ya da olağandışı bir durumda onlara ulaşamayacak olmanız da önemli bir sorun. O nedenle veri merkezlerinin desteklenmesi gerekiyor.
Bugün internet artık lüks tüketim malı değil. Bu kadar yaygın kullanıldığını konuşuyoruz ama normal vergilerin yanında hala yüzde 5 özel iletişim vergisi alıyoruz. Bu hizmeti veren firmalardan da bu oranlar alınıyor. Bu nedenle bizim Avrupa ile olan rekabetimizin artırılması için devletin düzenlemeler yapması gerekir.
Bugün gençlerin Facebook kullanması, cep telefonuyla internet erişimine sahip olmaları pazar açısından bir değer ifade etmiyor, Türkiye’de internetin gelişmiş olduğunun göstergesi değil. İyi projelerin oluşabilmesi için iyi bir iklime ihtiyaç var. Proje geliştirilmesi ve yatırımcıların bu alanda ilgili olması gerekiyor. Bilişim teknolojileri ve IT’de ciddi personel sıkıntısı var. Bursa’da üniversitede bu konuda bir bölüm olmaması işi zorlaştırıyor. Bu gençlerin yetiştirilmesiyle ilgili de çalışmalar yapılmalı.

]]> https://daghan.com/tech-anadolu.dgn/feed 0 Uludağ Üniversitesi Matematik Bölümü öğrencilerine seminer https://daghan.com/bulut-bilisim-semineri.dgn https://daghan.com/bulut-bilisim-semineri.dgn#respond Fri, 05 Apr 2013 15:26:26 +0000 https://www.daghan.com/?p=1856 Bilişim Sektörü Sanayici ve İşadamları Derneği (BİSİAD) tarafından düzenlenen Fen Edebiyat Fakültesi Matematik Bölümü Eğitim Görevlisi Dr. Filiz Gülsoy‘un nazik daveti ve ev sahipliğinde Fen-Edebiyat Fakültesi, Fen Amfisinde “Bulut Bilişim ve Veri Merkezi Teknolojileri” seminerini gerçekleştirdik. Uludağ Üniversitesi Matematik Bölümü öğrencilerine sektör ile ilgili son gelişmeleri ve yeni teknolojileri anlatma fırsatı yakaladığım seminerde; Matematik bölümü öğrencilerinin analitik düşünme yeteneklerinin farklı sektörlerde de değerlendirmesinin önemini hatırlatırken, üniversiteyi bitiren öğrenciler için geliri yüksek iş bulmanın zorluğu, eskiden iş garantili olarak görülen öğretmenlik alanınında da yığılma olduğunu hatırlatıp, kendilerinin mobil yazılım ve bilişim alanına yönelmelerini tavsiye ettim.

Bilişim teknolojilerinin hayatımızdaki geniş kullanımına değinirken, gelecek yeni teknolojileri üretecek, geliştirecek insanlara ihtiyacın artacağını tezi ile bilişim alanına eğilmek ve bu dalda çalışmanın, kişinin gelecek kaygısını ortadan kaldıracağını, saygın ve kabul gören bir meslek alanında çalışmanın  maddi getirileri yanında, sosyal getirilerinin de kişinin hayatına pozitif etki sağlayacağı fikrimi öğrenciler ile paylaştım.

Basında Seminer…
“Bilişim Sektörü Sanayici ve İşadamları Derneği (BİSİAD) nitelikli bilişim uzmanlarının yetişmesi amacıyla Uludağ Üniversitesi (UÜ) Matematik Bölümü öğrencilerine “Bulut Bilişim” isimli semineri gerçekleştirdi. Konuşmacı olarak, DGN Teknoloji genel müdürü Dağhan Uzgur katıldığı seminerde öğrencilere Bulut Bilişim üzerine bilgiler verildi.

BURSA HAKİMİYETTürkiye’de veri merkezlerinin yaygınlaşması ve kapasitenin büyümesinin ülkemiz açısından da stratejik önemi olduğunu vurgulayan Uzgur, “Şirketlerin ve kurumların bilgilerini güvenli bir ortamda ülke içinde saklanması iş hayatında şirketlerin daha güvenli ticaret yapmasını sağlayacaktır. Bu konuda veri merkezi işletmecileri üzerine düşen görevi yerine getirmelidir. Devletin ise veri merkezlerinin gelişmesi için indirimli enerji kullanımı ve yasal düzenlemeler ile sektörü desteklemelidir” dedi.

İnternet erişiminde Özel İletişim Vergisi’ne de değinen Uzgur, “Bugün, üretim yapan işletmelere, fabrikalara uygulanan %25 enerji  indirimi veri merkezlerine uygulanmalıdır. Ayrıca İnternet erişimi üzerinde %5 Özel İletişim vergisi yükü de bulunmaktadır” diye konuştu.

Matematik bölümü öğrencilerine iş tercihinde bilişim sektörünü tavsiye eden Uzgur, “Hızla yaygınlaşan  Bulut Bilişim Platformunun işletilmesiyle ilgili personel ihtiyacı bulunmaktadır.  Yine Bulut Bilişim sistemlerinin kişisel olarak barındırıldığı veri merkezleri içinde istihdam olanakları bulunmaktadır. Sizlere iş tercihi yaparken, bu konuları göz önünde bulundurmanızı tavsiye ediyorum” şeklinde konuştu.” – Diğer Haberler

]]> https://daghan.com/bulut-bilisim-semineri.dgn/feed 0 Elektrik Alamıyoruz… https://daghan.com/turkiyede-enerji.dgn https://daghan.com/turkiyede-enerji.dgn#respond Sun, 10 Mar 2013 18:30:29 +0000 https://www.daghan.com/?p=1794 Türkiye’de 1990-2010 dönemindeki gelişmeler dikkate alındığında, mevcut enerji politikalarına göre 2035 yılında 2010 yılına göre, dünyadaki toplam birincil enerji arzının %47 oranında artacağı hesaplanırken Türkiye’de toplam birincil enerji arzının %117 artacağı hesaplanıyor.

Artan bu arzın nereden, nasıl karşılandığıda oldukça önemli. 1990-2011 yılları arasındaki 21 yıl incelendiğinde enerjide dışa bağımlılığın, birincil enerji arzında %52‘den %72‘ye yükselmiş olmasının önemli bir risk oluşturduğu da görülebiliyor.

Özellikle dışarıdan satın alınan doğal gaz ile elektrik enerjisi üretiliyor olması aynı zamanda stratejik riskleri de beraberinde getiriyor.

Hungary Russia Ukraine Gas

Tarihten bir not: “Rusya’nın Ukrayna ile yaşadığı sorunun ardından batı hattından aldığı gaz tamamen kesilen Türkiye, doğalgaz ile çalışan üç santralde üretimi azalttı ya da durdurdu. Rusya’dan sadece Mavi Akım hattından gaz çekişi yapılmasının ardından Ambarlı (B), Bursa doğalgaz çevrim ve Hamitabat santrallarında üretimine dün ara verildi. Ambarlı (A) santralinde de alternatif yakıt olarak fuel-oil’e geçildi. Hamitabat Çevrim Santrali’nde elektrik üretimi yüzde 50 oranında düşürüldü.” – Ocak 2009

Stratejik önemi ile elektrik enerjisinin hayat verdiği bilişim sistemlerindeki payı da her geçen gün artıyor. İnternet teknolojilerinin yaygınlaşması, devlete ait sistemlerin internet ortamına aktarılması (e-devlet) projesi kapsamında daha fazla işlemci gücü daha fazla elektrik enerjisine ihtiyaç duyuyor. Bilişim sistemlerine ihtiyaç arttıkça, sistemlerinin barındırıldığı veri merkezlerinin, internet erişimden sonraki en önemli gider kalemini de elektrik enerjisi oluşturuyor. Bu bağlamda enerjide maliyetlerin düşürülmesinin, bilişim sektörünün ve ülkemizin büyümesine büyük katkı sağlayacağını da dile getirmek çok yanlış olmasa gerek…

Üretimi desteklemek amaçlı 6948 sayılı Sanayi Sicil Kanununun 1. maddesi kapsamında sanayi işletmelerine verilen “sanayi sicil belgesi” sonrası işletmelerin enerjiyi %27’ye varan oranda indirimli alması mümkün. Ama? Aması verilen bu enerji indirimini alabilecek şirket tanımı bilişim firmalarını kapsamıyor. Uygulamanın bilişim firmaları ve veri merkezlerinin kapsam dışı bırakılması muhtemelen kanunun eskiliğinden kaynaklanıyor. Hal böyle olunca da özellikle veri merkezleri için uygun fiyatla enerji alınması mümkün olamıyor.

Bu konudaki söylemleri mümkün olan her platformda dile getirmeye devam ederken, geçtiğimiz günlerde Tübifed yönetimi vasıtası ile Sayın Bakan’a veri merkezi sektörünün sorunları ile ilgili sorunları ve taleplerimi iletme şansı yakaladım. Kendilerine ilettiğim talepler ile yakından ilgilenen Bakanımız, taleplerin bir dosya haline getirilmesini de istediler.

Yine veri merkezi sektörünü yakından ilgilendiren bir diğer talebim ise öiv ile ilgili oldu. İnternet erişimine son kullanıcı veya servis sağlayıcı olduğuna bakılmaksızın uygulanan %5 oranındaki özel iletişim vergisi ile ilgili olarak da güzel haberleri kısa süre önce duyduk.

İnternet erişiminde öiv’nin kalkma ihtimali gibi sevindirici haberler sonrası avrupa ile olan iletişim yarışında bizi, daha rekabetçi fiyatlar vermek konusunda şimdiden yüreklendirdi.

]]> https://daghan.com/turkiyede-enerji.dgn/feed 0 İnternet Yolunu Kaybetti! https://daghan.com/turk-telekom-erisim-problemi.dgn https://daghan.com/turk-telekom-erisim-problemi.dgn#respond Mon, 17 Dec 2012 18:51:04 +0000 https://www.daghan.com/?p=1578 17 Aralık 2012, saat 19:50 sıralarında Türk Telekom omurgasında yaşanan internet kesintisi, başta ADSL kullanıcıları olmak üzere, çıkışlarında Türk Telekom kullanan veri merkezleri de etkilendi.

KesintiToplam internet erişim kapasitesinde büyük bir düşeşe sebep olan kesintide; IP iletişimi, network yol haritasını koruyan, internet sunucularının yolunu gösteren BGP tablolarında büyük miktarda kayıp gözlenirken, kaybolan adresler nedeniyle internet kullanıcıları gidecekleri yolları kaybetmiş ve erişim problemleri yaşamıştır. Benzer bir kesinti en son Nisan ayında yaşanmış, ülke çapında internet erişiminde sıkıntılar yaşanmıştı.
Yaşanan internet kesintisi ile ilgili Türk Telekom’dan yapılan açıklama ise aşağıdaki şekilde oldu…

“Omurgamızda saat 19:50’de  anlık routing kaynaklı bir problem oluşmuş olup, yapılan müdahale ile problem  saat 20:02 itibari ile  giderilmiştir.”

 

 

]]> https://daghan.com/turk-telekom-erisim-problemi.dgn/feed 0