sosyal medya – Daghan.com – Gerekirse YAZARım

Ekim 2021 Facebook Kesintisi Arkasındaki Gerçekler

Dağhan — Wed, 06 Oct 2021 09:19:19 +0000

Facebook ve ilgili diğer servisleri Instagram, WhatsApp yaşadığı uzun kesintinin teknik sebeplerini Facebook Altyapı Başkan Yardımcısı Santosh Janardhan açıklamaları ve kendi teknik bilgilerimle harmanlayarak tarihe bir not düşmek istedim.

Öncelikle problemin etkili olma sebebinin Facebook isim sunucularının yanıt veremez hale gelmesi olduğunu tekrar belirtmek isterim. İsim sunucuları devre dışı olduğu için arıza anında eskiden olduğu gibi en azından servislerin bir kısmına erişmek mümkün olamadı.

Facebook, dünyada farklı coğrafi bölgelere dağıtılmış veri merkezleri üzerinden servis sunuyor. Bazıları binlerce sunucudan oluşan dev tesisler, kimileri basit depolama amaçlı. Kendi aralarındaki iletişimi internet ağı üzerinden veya direkt kablolarla birbirlerine iletiyorlar.

Bir #instagram fotoğrafına baktığınızda veya Facebook’dan bilgi talep ettiğinizde en yakındaki sisteme sorgu gidiyor, talep edilen mevcutsa size ulaştırılıyor yok ise bağlandığınız küçük sistem büyük olana bağlanıp veriyi alıp iletiyor. (Cache)

Ayrıca veri merkezinin sağlık durumlarını kontrol eden farklı sistemler mevcut. Eğer sistem bir performans kaybı veya iletişim arızası tespit ederse o veri merkezine giden trafiğin akışını engellemek için DNS kayıtlarını güncelleyip, problemli noktanın ağ erişimini kesiyor.

Kesintiye sebep ise insan eliyle sisteme yollanan hatalı bir komut. Bu hata ana sistemle diğer veri merkezlerinin iletişimini kesiyor. Sağlık kontrolü yapan sistemler hata algılayarak DNS kayıtlarını ve IP anonslarını siliyor ve Facebook servisleri internetten tamamen kayboluyor.

İnsan hatası olan hatalı komut için kontrol mekanizması unutulduğu ve sağlık kontrol sisteminin bu ihtimali göz önünde bulundurulmadan tasarlanması yüzünden sistem çöküyor. Tüm ağ erişimini kaybeden Facebook çalışanları sisteme bağlanamadığı için de kapı dışında kalıyorlar.

Normal şartlarda veri merkezleri içinde fiziksel insan müdehalesine karşı önlemler mevcut. Hatayı düzeltmek için cihazlara erişmesi gereken personel yüksek güvenlik nedeniyle veri merkezine giremiyor. Aynı zamanda tüm iç sistemler çöktüğü için prosedürler işletilemiyor.

Hatalı komut düzeltildikten sonra da milyonlarca kullanıcının tekrar online olmasının veri merkezindeki sunucuların yüksek elektrik kullanmasına sebep olacağı ve telafisi zor arızalara sebep olmaması için sistem yavaş yavaş ayağa kaldırılıyor.

Dikkat: “Bundan sonraki kısım, hislerimle kurguladığım komplo teorimdir!” Sunuculara fiziksel insan müdehalesinin imkansız olarak tasarlandığı ve erişimlerin takip edildiği dev bir sistemde fiziksel erişim ancak bu senaryoyla gerçekleşebilirdi.

Yaratılan krizle tüm güvenlik prosedürleri kapatılmış, iç sistemler çalışmadığı için belki fiziksel giriş/çıkışlar online kayıt altına alınamamış olabilir. Sistemden gerçekten veri almak veya silmek için mükemmel bir ortam değil mi? Gerçekler? Zaman gösterecek…

Yeni Şafak kapatılma sebebi; "Sahte Beğeni"

Dağhan — Sat, 26 Mar 2016 10:55:06 +0000

Yeni Şafak gazetesine ait Facebook sayfası kısa süre önce kapatıldı. Kapatma üzerine kapatma kararını adaletsiz bulan gazete Facebook yönetimini eleştirir yayınlar yapıyordu.
Durumun BTK’ya şikayeti ile birlikte Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Başkanı Ömer Fatih Sayan konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı:

Shakes 300-320 questions finally remembered the first of the police officers arriving at the scene to adapt ExamPdfView to the fourth rule P is to protect the scene ExamPdfView of the murder. Angry horn 300-320 pdf started flooding the air in the early 300-320 pdf morning misty, quickly 300-320 questions 300-320 questions mixed into the drivers roar angry. A http://www.bestexamview.com/ moment later, she heard sharp sirens also joined the dissonant noise, 300-320 questions and 300-320 questions the 300-320 questions first police car 300-320 questions arrived. Forty minutes later, the scene was already packed http://www.bestexamview.com/ with uniformed police and criminal detectives, more than ExamPdfView the usual 300-320 pdf number of murders http://www.examguideview.com/ http://www.examguideview.com/ in Hells Kitchen the famous crime zone in New Yorks 300-320 questions West End A lot of. In view of the shocking death of the victim, sending so many people does not seem excessive. However, Shakesi heard from other 300-320 exam police officers that this was a http://www.examtestview.com/ big 300-320 pdf case and a media concern – the deceased was one of 300-320 exam a group http://www.bestexamview.com/ of 300-320 questions travelers ExamPdfView arriving at JFK last night and they made a taxi 300-320 questions into ExamdumpsView the city, But never got home. CNN is ExamPdfView reporting on the 300-320 questions spot, http://www.passexambest.com/ the uniformed police http://www.passexambest.com/ officer whispered to her. So when Emilia Shakesh saw the http://www.examtestview.com/ handsome Vince Piriti, the head of 300-320 questions the Criminal http://www.examguideview.com/ Investigation and Resource Scheduling Team climbed to the ExamPdfView top of the embankment overlooking the crime scene and stopped to beat him from time to 300-320 questions time It is not http://www.passexambest.com/ http://www.passexambest.com/ particularly surprising when it comes to http://www.bestexamview.com/ the dust on suits of thousands of ExamPdfView 300-320 pdf dollars. However, she was surprised. Piriti actually noticed her, and http://www.examtestview.com/ waving http://www.bestexamview.com/ 300-320 questions her past. ExamPdfView He smoothed a little in his shaven clean face. She thought she would 300-320 pdf probably be http://www.examtestview.com/ applauded http://www.examguideview.com/ for the extraordinary http://www.examguideview.com/ performance of todays unruffled. Well done, saved the fingerprint on 300-320 exam the iron ladder Maybe it will give her 300-320 pdf a little reward. The last ExamdumpsView hour on duty on http://www.bestexamview.com/ the last day. She will leave with glorious glory. He looked up 300-320 pdf and down http://www.examguideview.com/ at her. Policewoman, you are not a novice, right 300-320 questions I think I will not mistake. Im 300-320 questions sorry, sir http://www.examguideview.com/ Youre not a newbie, Im sure. Strictly http://www.examtestview.com/ http://www.bestexamview.com/ speaking, she can not be http://www.passexambest.com/ considered. Although she http://www.passexambest.com/ entered the police only a short period of three years, unlike her other police at ExamdumpsView 300-320 pdf this age, most have http://www.examtestview.com/ nine to ten years of ExamdumpsView seniority. Before entering the police academy, Shakesi had been in http://www.bestexamview.com/ http://www.bestexamview.com/ society for several years. I do 300-320 exam http://www.passexambest.com/ 300-320 exam not understand what youre trying to ask. He seemed annoyed and the ExamdumpsView smile on his face http://www.examguideview.com/ disappeared. Are you the first policeman to arrive at the scene Yes, sir.
I am asking you http://www.passexambest.com/ now. They want to see you. I only http://www.examtestview.com/ know these. Because they http://www.examguideview.com/ 300-320 questions have something, they are not, they are regular, heavy, 300-320 pdf and http://www.bestexamview.com/ want. Lincoln. http://www.examtestview.com/ Tone. 300-320 pdf The handsome young man reached for 300-320 exam his blond hair. He http://www.passexambest.com/ was wearing brown trousers and a white shirt, tied with a blue 300-320 pdf tie and http://www.passexambest.com/ the bow 300-320 questions tie was flawless. http://www.examtestview.com/ When he hired Tommar a http://www.passexambest.com/ 300-320 questions year ago, Lyme once told him that he ExamdumpsView http://www.examtestview.com/ could wear jeans 300-320 pdf and 300-320 pdf a T-shirt to 300-320 questions work whenever he wanted. But 300-320 pdf from that day until now, he has been meticulously dressed. Lyme 300-320 pdf did not know if http://www.bestexamview.com/ 300-320 questions it was because he had kept the young 300-320 questions man so far, but he did. 300-320 exam No one had been 300-320 pdf http://www.passexambest.com/ 300-320 pdf in custody before Thomas before for six weeks, and ExamPdfView those who resigned were tantamount to 300-320 pdf excommunication. Well, how do you tell them I told them http://www.bestexamview.com/ to 300-320 pdf give ExamPdfView ExamdumpsView me http://www.examtestview.com/ 300-320 exam a 300-320 pdf few minutes to let http://www.examtestview.com/ me see 300-320 exam 300-320 exam if you got dressed first, and then they could come up. You did not ExamdumpsView ask me 300-320 questions 300-320 pdf Self-assertion. Thank you very much. Thomas back to take a few steps toward the small stairs http://www.examguideview.com/ downstairs shouted Come on, gentlemen. http://www.examguideview.com/ What did they say to you, is not it Said, You have something to hide from me. 300-320 pdf Thomas did not answer. Raim looked at the two men 300-320 questions up the 300-320 questions 300-320 exam 300-320 questions stairs. http://www.passexambest.com/ When they 300-320 pdf first 300-320 pdf entered the room Lyme first spoke. He said http://www.bestexamview.com/ to Thomas Putting on the curtains, you http://www.passexambest.com/ have already disturbed 300-320 exam the two birds too much. The actual meaning of this sentence was ExamPdfView 300-320 exam http://www.bestexamview.com/ that http://www.examtestview.com/ he http://www.examtestview.com/ had 300-320 pdf enjoyed the bright morning sunshine. Can 300-320 questions not 300-320 pdf speak. Sticking to the mouth of 300-320 questions the http://www.passexambest.com/ tape stinky and sticky, so that she ExamdumpsView 300-320 questions can not pronounce a word. She http://www.bestexamview.com/ 300-320 pdf 300-320 exam felt despair ExamdumpsView more helplessly than the cold, handcuffed metal http://www.examtestview.com/ on ExamdumpsView her wrist, compared to the short, stout fingers 300-320 questions on her 300-320 questions 300-320 pdf ExamPdfView shoulders. ExamdumpsView 300-320 questions The taxi ExamdumpsView driver, ExamdumpsView still wearing a ski boot, led her to a dark, damp corridor that ran through the rows of pipes and plumbing to ExamdumpsView the basement 300-320 exam of an office building. But she http://www.passexambest.com/ does not know where the exact location is. If I can speak to him T. J. Kofax is 300-320 exam http://www.examguideview.com/ a fun person. ExamPdfView Morgan Stanley third floor of http://www.bestexamview.com/ the mother of insects. A negotiator. money Do you 300-320 pdf want money I give you money, a lot of money, boy. But more ExamPdfView than a few. She 300-320 pdf thought the remarks more than ten times, desperately trying to seize 300-320 pdf his eyes as if she could deliver the remarks into his http://www.examguideview.com/ http://www.examtestview.com/ head. Beg for you, she begged silently. She started thinking of her 401 k Retirement ExamPdfView Savings Fund an important U.S. tax deferred savings plan ExamPdfView to protect retiree benefits, with about 42 million http://www.examguideview.com/ people participating and a ExamdumpsView total asset pool of more than 2 http://www.examguideview.com/ trillion. – translator, she can give her http://www.examguideview.com/ all the pensions to him. Oh, beg you She remembered the scene of the last night The man turned around after watching the fireworks, pulled them off and put handcuffs on them. He put them close to the trunk, and then re-drive the road.

“Türkiye’de hala temsilciliği bulunmayan, ülkemizdeki kullanıcılardan her yıl milyonlarca lira gelir elde eden ancak vergi ödemeyen Facebook’un hiçbir açıklama yapmaksızın tamamen keyfi biçimde yapmış olduğu bu uygulama ile kullanıcılar açısından sosyal medya sitelerine güvensiz bir ortamın oluşmasına neden olunmuş ve bu konuda bir çok şikayet alınmıştır. İnternet ortamı hukukun olmadığı bir alan değildir. Haberleşme özgürlüğünün korunması en temel haklardandır.”

Facebook, Yeni Şafak’a ait sayfanın kapatılma nedenini; “sahte beğeniler” olduğuna dikkat çekerken, sahte beğenilerin sayfadan temizlenmesi ile birlikte www.facebook.com/YeniSafak adresinden yayın yapan sayfa tekrar aktif edildi.
Kapatılma öncesi 10 Milyon takipçisi olduğu belirtilen sayfanın, tekrar açılması sonrasında takipçi sayısının 7 milyon olarak görünmesi dikkat çekti. Yeni Şafak neden kapatıldı?
Facebook açıklaması:
“Facebook olarak, insanların Facebook Sayfaları ile ilgili deneyimlerinin gerçek, samimi ve anlamlı olmasını sağlamak için çalışıyoruz.
Ekibimiz Yeni Şafak’ın üç Facebook sayfasındaki bazı beğenilerinin kazanılma biçimiyle ilgili düzensizlikler tespit etti ve bu gibi durumlarda izlediğimiz olağan sürecin bir parçası olarak söz konusu sayfaları bir süreliğine dondurdu. Sayfalar dondurulduğundan beri ekiplerimiz, düzensizlikleri düzeltmek ve sayfaları sadece gerçek beğeni sayıları ile birlikte geri açmak konusunda uygun çözümü bulmak için Yeni Şafak ile iletişim halinde oldu.
Bugün Yeni Şafak’ın söz konusu sayfaları, bazı gerçek olmayan beğeni sayılarının kaldırılması ile birlikte geri açıldı. Ekiplerimiz konuyu incelemeye devam ediyor. Bu sayfaların veya Facebook’taki herhangi başka bir sayfanın Topluluk Standartlarımızı ihlal etmediğinden emin olmak için her zaman ek aksiyonlar alabileceğimizi belirtiyoruz.
İlkelerimizi anlamak ve kurallarımızın ihlalini önlemek için herkesi Topluluk Standartlarımızı ve politikalarımızı okumaya teşvik ediyoruz.”

Kuş Yuvadan Uçuyor – Bölüm 1

Dağhan — Sat, 28 Nov 2015 13:27:54 +0000

Ülkenin en köklü ve yaygın iletişim operatörü olan Türk Telekom’da abone kaybı devam ediyor. 2015 üçüncü çeyrek sonu itibariyle şirketin toplam erişim hattı sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,1 düşüşle 12,9 milyona indi. Bu kapsamda sabit ses hattı sayısı da yüzde 9,4 düşüşle 10,6 milyona indi. Yine şirketin TV abone sayısı da yüzde 1,2 düşüşle 1,8 milyona geriledi.
Döviz borcu fazla olan şirket, dövizdeki dalgalanma ile birlikte geçen yıl aynı dönemde 318,6 milyon lira net kâr elde etmesine karşın bu yılın aynı döneminde 493,4 milyon lira zarar açıkladı.

Yukarıdaki bu özet tablodan da anlaşılacağı üzere işler Türk Telekom için son çeyrekte pek yolunda gitmedi. Şirketten gelen son bilgilendirmeye göre; Türk Telekom, TTNET, AVEA markaları, belkide arkasında operasyonel giderlerin azaltılması amacı taşıyan bir sebeple birleşme sürecine sokuldular. Bu tip durumlarda el freni görevi gören pazarlama ve personel alanında gidilecek kısıtlamalar maddi açıdan kısa vadede yarar sağlasa da aslında kazın ayağı öyle değil. Ana problem eldeki gücün yeteri kadar ve verimli olarak kullanılmaması.

Sabit Hatlar
Mobil telefon alanındaki teknolojik gelişmelerle doğru orantılı olarak sabit hat kullanım oranındaki düşüş makul gibi görülebilir. Ama işleyen bir sistemin kaçarcasına terk ediliyor olmasının altındaki sebepler sadece teknolojik değişim değil. Sabit hatlara; SMS, görüntülü arama, hatların yazılımsal telefon santralleri ile buluşmasını sağlayacak SIP özelliğinin kazandırılmasındaki pazarlama hataları başlıca sebep olarak sayılabilir. Özellikle IP protokolünde, yazılım santrallerde kullanılmak üzere bakır hatların dönüşümünü sağlayacak sip özelliğinin yaygınlaştırılmaması, bağlantı için özel internet bağlantı yöntemleri gerekmesi, hat başına bedeller, sabit ücretler talep edilmesi nedeniyle her geçen gün şehir içi alışılmış hat kullanımında azalmanın devamına sebep olmakta.
Çalışan sayısı 2’den fazla olan her işletmede gelen çağrıların doğru kişiye yönlendirilmesi hem arayan hem aranan için zaman kazandıran bir durum. Özellikle iyi bir karşılama mesajı ile arayanın kendi kendine doğru departmana bağlanması kurumsallık açısından da çok önemli. Hal böyle olunca her işletmenin telefon santrali için bir yatırım yapması mecburi. Düne kadar işletmeler bu iş için fiziksel iç santral cihazları kullanır iken artık işletmeler sanal yazılımsal santral kullanımına geçiş yapmaktalar. Bu yeni teknolojiler ile iç hatlara yönlendirme yapan, menü operatör ile telefon aktarma yükünü ortanan kaldıran, otomatik sorgulamalar yapabilen santral işini artık bulut teknolojileri ile sanal santral operatörleri yapar hale geldi. 0850 numaralar ile sadece internet erişimi olan her yere telefon ve santral hizmeti verebilen şirketler, tüm kullanıcıların ofisten telefonlara cevap verme zorunluluğunu da ortadan kaldırdı. Tüm bu gelişmeleri uzaktan takip eden TT, ülkemizde iletişimde yeniliğe uygulanan her tür engellemeye karşı savaş vererek büyümeye çalışan operatörlere, saha avantajı olmasına rağmen yenildi ve sanal santral ve sip teknolojilerinde TT sınıfta kaldı.

İnternet Erişimi
Ülkede internetin kuruluşu sayılabilecek ilk hizmet olan BBS 1993 yılında başladı. Çevirmeli telefon hatlarından bir şehir içi/dışı operatör numarasını arayarak kurulan bu iletişimde kullanıcılar internetin ilk temellerini atarken, TT’de bu dönemde gelirlerini arttırdı. Kendisi BBS hizmeti vermesede internete bağlı kalındığı süre boyunca TT görüşme bedelleri üzerinden abonelerinden ücret tahsil etmekteydi. Sonraki dönemde internet konusundaki bu konu TT’nin dikkatini çekti ve önce operatörlere uygulanan hat bedelleri sonrasında kendi sunduğu hizmet tarafına yapılan indirimler ile özel şirketler dial-up konusunda kepenkleri indirdi. Sonrasında ise geniş bant olarak adlandırılan ADSL zamanları başladı. Başlangıçta devrim olarak görülen bu hizmet yıllar içinde kendini yeteri kadar geliştiremediğinden Türkiye’nin genç nüfusunu memnun edemedi/edemiyor. Kısıtlı bir coğrafi bölge için olsa da diğer operatörler fiber altyapıyı geliştirmeye çalıştı ve 3G sonrası, 4.5G gelişi ile birlikte sabit internet erişimi önemini yitirmeye başladı.

IP TV
2010 yılından bu yana hizmet veren Tivibu ilk çıktığı dönemde büyük memnuniyet ve şaşkınlık yarattı. İnternet üzerinden televizyon izleme fikri, aynı zamanda interaktif süreçlerin başlaması açısından da heyecan vericiydi. Tv izlerken, izleyici yayıncı ile etkileşime geçebilecekti. Ama geçemedi… Üzerinden 5 yıl geçmesine rağmen görüntüde donma şikayetleri, hatta izlenen TV yayının internet kotasından düşmesi gibi ölümcül hatalar nedeniyle kuruluş ana fikrine aykırı olarak uyduya taşınma yolunu seçmesine rağmen abone kaybetmeye başladı.

Mobil İletişim
Kendisi ayrı bir yazı ve tartışma konusu olan Aycell+Area= Avea sürecinde Avea’nın frekans talihsizliği nedeniyle kapsama alanı sorunu bir türlü tam olarak çözülemedi. Ek olarak kamu personeline bedava sayılacak bedeller ile verilen hatlar nedeniyle marka bir türlü hak ettiği yere gelemedi. Yine diğer markalar teknolojik yenilikleri peşi sıra duyururken Avea tarafında elindeki tüm imkanlara rağmen ses getiren bir yenilik oluşturulamadı.

Yukarıda yeralan tespitler analiz edildiğinde tümünün ortak noktasını tespit etmek oldukça kolay. Geleceği okumadaki yavaşlık, eldeki imkanlar ile iyi ürünler ortaya çıkartamamak, genç nüfusun istediğini sunmaya direnmek, ekosistemi büyütmek yerine hep yok etmek üzerine alınan kararlar.
TT halen Türkiye’de en büyük fiber optik altyapıya sahip, iletişimde en yaygın şirketi durumunda. Sahip olduğu sabit internet kullanıcısı ile büyük bir ağı yönetiyor ve bu konumundan ötürü veri merkezleride dahil olmak üzere ülkedeki internete yön veriyor. Yıllardır süren bu iktidarın ise doğal olarak yorucu bir temposu ve beraberinde getirdiği karlılıkta hızlı düşüş gibi riskleri bulunuyor.

Şimdilerde yukarıda sayılanlardan farklı olarak iletişimde de farklı kıpırdanmalar başladı. Yurtdışı oyuncuların fiber optik kabloları ile ülkeye giriş yapmaları ile rüzgar her an terse dönebilir. Peki bu alanda neler kapıda bunu da bir sonraki yazımda özetlemeye çalışacağım…

Linkler:
http://www.haberturk.com/ekonomi/is-yasam/haber/1142809-turk-telekom-3-ceyrekte-zarar-acikladi
http://www.hurriyet.com.tr/k-rda-telekom-zararda-avea-29192796

#Periscope Yukarı!

Dağhan — Sun, 29 Mar 2015 11:11:30 +0000

Sessizlik
Son blog yazımın yayın tarihine bakıp dehşete kapıldım. Blog yazanların sıklıkla başına gelen “sessizlik” virüsü bana da bulaşmış. Dile kolay tam 9 aydır yazı editörünün tozunu alan olmamış.
9 ay içinde elbette evdekilerden özenle korunan, kapısı hep kapalı, kilitli misafir odası gibi “yeni yazı ekle” butonunun önünden bir çok kez geçtim. Bazen “hadi” dedim, kapıyı araladım, odadaki mobilyanın kimsesizliğinin yükselen kesif cila kokusu genzimi yaktı. Odanın yalnızlığının soğuğu suratıma vurdu. Kapıyı kapattım. “Sonra” dedim…
Artık bir “Bahar Açılımı” yapma zamanıdır.
Periskop Yukarı!
Denizaltılı filmlerin değişmez repliği “Periskop yukarı!” aslında; işi gizlenmek olan denizaltı için hayati bir uygulamayı yöneten komuttur. Komutu veren, tembelliğinden bu işi başkasına yaptırıyor değildir elbet…
Bilakis daha periskop yukarı çıkmadan gözetleme başlar ve minimum sürede görüş tamamlanır. Şimdilerde halen yöntem böylemi işler bilemiyorum ama gözetleme için kafayı deve kuşu gibi yükseltmek bu işin raconudur, bence aynı zamanda havalıdır.

Periskop, deniz ve kara savaşlarında, harekatı kolaylaştırmak maksadıyla kullanılan, emniyetli mesafelerden hedefe görünmeden incelemeye yarayan optik bir alettir.

II. Dünya Savaşı yıllarını anlatan filmlerde; “Bataryalar Zayıfladı” diyaloğu sonrası su üzerine çıkmak zorunda kalan denizaltılar başlarda bana pek bir anlamsız gelirdi ki sonradan denizaltıların “pille” çalıştığını öğrenince puzzle parçaları yerli yerine oturdu. Sonuç olarak denizin altında oksijen yoktu ve dizel motorlar ancak su üzerinde çalışabilirdi. Bu mürettebatın oksijen ihtiyacı içindi. Elektrik motorlarını besleyen bataryaların(pillerin) şarj olabilmesi için denizaltı ömrünün yarısından fazlasını su üzerinde geçirmek zorundaydı. Yani aynen günün yarısını şarj olarak geçiren kablosuz(!) akıllı telefonlarımız gibi…
#Periscope, Twitter ile yayında
Şubat 2014’de ortaya çıkan, Twitter tarafından 100 Milyon Dolar bedelle satın alınan mobil uygulama Periscope ile Dünya’nın her yerini görebileceğiniz bir periskop sahibi olduk. Periskopun yönünü ne tarafa çevirirseniz farklı bir kalp atışı, farklı bir soluk karşınızda… Daha önce değişik örnekleri yapılan anlık canlı yayın uygulamalarını, sosyal medya deneyimi ile harmanlayan Twitter ortaya farklı bir ürün çıkartmış oldu. Yine Twitter’ın vine uygulaması ile 6 saniyelik videolar hayatımıza girdi, fenomenler yarattı. Şimdi ise süresiz canlı yayın olanağı fenomen adaylarının emrine amade.

Bilgisayar ekranımı yayınladığım 1 dakikalık test yayınımı toplam 4 kişi izlemiş.

Uygulama kullanımı tüm Twitter ürünleri gibi oldukça basit. Şuan sadece IOS(IPhone) ile ulaşılabilen uygulamayı Appstore üzerinden indirdikten sonra Twitter hesabınız var ise kolayca Twitter hesabınız ile giriş yapabiliyorsunuz. Twitter takip listenizdeki kişilerde uygulama kurulu ise bu kişileri, Periscope takip için size öneriyor. Takip ettiğiniz kişilerin yayın yaptığında bir uyarı alma olanağınız da bulunuyor. Giriş faslından sonra ana sayfada değişen canlı yayın başlıklarını görebiliyorsunuz. Kişiler yayınlarını tanımlayıcı bir başlık yazarak hemen yayın yapabiliyorlar. Aynı zamanda yayıncı lokasyonunun bildirilmesini de seçebiliyor. Seyiciler ise ilgisini çeken bir başlık görür ise yayını izlemeye başlıyor. Yapılan canlı yayına anlık yorum yazılabiliyor ve bu yorum yayını yapanın ekranında da aynı anda görülüyor. İşi bit/byte olan ben için işin altyapısını düşünmek büyük keyif verir iken, yayınların bir nevi reyting aracına bağlanmış olması olayı daha eğlenceli ve ilginç kılıyor. Facebook ile tanıştığımız “Like” kamçısı, Twitter’da “Fav” bu sefer ise “Hearts” olarak çıkıyor. İzleyiciler beğenilerini ekranı tıklayarak gösteriyorlar. Yayıncıya göndereceğiniz “Kalp” sayısında bir kısıtlama yok. Bu açıdan yayıncıya istediğinizi yaptırmak veya yayına devam etmesi yönünde motive için elinizi korkak alıştırmaya gerek yok. Nasıl olsa internetteki en bedava şey “Like”, tıklayın gitsin.
RTÜK yok mu? RTÜK?
i’mdi… Dünya üzerindeki her insana canlı yayın olanağı verilirse neler olur? Sabahtan akşama kedi köpeğinin yayınını yapar, salonundaki parkeleri sayarken yayın yapar, uyurken, film izlerken… Bu konuda sınır hayal gücü…

Justin Bieber periscope ekranında…

Gözlemlediğim kadarı ile insanların en çok merak ettiği şey ise diğer insanların buzdolapları. “Show your frigde/Buzdolabını Göster” motivasyonu yayınların olmazsa olmazı olmuş durumda. Aslında ilerleyen günlerde iş daha farklı mecralara kayabilir ama şimdilik kısıtlı sayıda ios kullanıcısı konudan haberdar olduğu için kötü kullanım oranı daha düşük. Sistemde bir de özel yayın (Private) özelliği yer alıyor olup, listenizden dilediğiniz kişilere özel bir yayın yapmanız da mümkün. Bu da farklı ticaretlere sahne olabilir!
İşin devlet tarafında regülatörleri daha fazla korkutacak olay ise; toplumsal olayların canlı yayınlanması ve sanal örgütlenme olacaktır. Evet daha önce de benzer yazılımlar vardı ama hiçbiri Twitter altyapısına sahip değildi. Bu açıdan binlerce kişi izlese dahi sorun olmayacak bir teknik yeterlilik ile sansürlenmesi zor bir yayıncılık karşımızda. Platform, mobil cihaz üzerinde çalıştığından bir web sitesi engeller gibi yayınların durdurulması pek olası değil. Bu noktada yapılacak tek şey toplumsal olaylarda bölgedeki internet erişimini tamamen kesmek veya router’a kedi kaçırmak olabilir.

– Yeni baş belası!
– Daha eskilerini “haklayamadık”, başımıza bir de bu çıktı!
– Bunun kapatma düğmesi nerede?
– Periscope Türkiye’ye ofis açsın!

Engellemede Özgürlük

Dağhan — Tue, 07 Jan 2014 17:59:48 +0000

Interneti; yazılı, görsel medya gibi sustalı maymuna çevirecek yeni yasa torbanın içine girdi. Mevcut hali ile bir çok idari problemin yaşanmasına neden olan 5651 sayılı kanunun yeni hali yine geniş katılım olmadan, STK’ların fikirleri alınmadan uygulamaya geçiriliyor.
Son dönemde yaşanan bazı olaylara ait belge ve bilgilerin internette kontrolsüz(!) şekilde yayınlanması sonrası birden bire torba yasanın içine giren bu yeni düzenleme sonrası internet dünyası için hayatımıza girecek yenilikler şöyle olacak;
Alan adı tabanlı bir erişim engellemesi yerine URL tabanlı engelleme sistemi getiriliyor.
Belirli bir anahtar kelime içeren veya yayını uygun görülmeyen içeriğe ait sayfa tek başına engellenebilecek. Bu şekilde aslında içeriği benimsenmemesine rağmen tamamının kapatılması infaal yaratan sitelerin içeriklerine kolayca müdahale edilebilecek. Ancak bu incelemenin yapılabilmesi için abonelerin tüm trafiğinin incelenmesi ve içinden URL süzülmesi gerekiyor. Bu teknik anlamda kullanıcının tüm trafiğinin izlenmesine ve bunun işlemci gücü gerektiren bir işlem olmasından dolayı internet erişimlerinin yavaşlaması olası olacak. Bununla birlikte HTTPS (güvenli/secure) trafiğin de dinlenecek olması ayrı bir güvenlik problemi yaratabilecek.
İnternet erişimi sağlayıcılarının üye olmaya zorunlu oldukları birlik kuruluyor.
Tüzüğü devlet kurumu tarafından hazırlanacak birliğe tüm servis sağlayıcılar zorunlu olarak üye olmak zorunda olacak. Birlikten beklenen ise suçun engellenmesi için yaptırım beklemeden önlem alınması yönünde olacak. Engelleme, filtreleme işlerinin nasıl yapılacağı konusu birliğin problemi olduğu için bu konudaki teknik olanaksızlıklar artık devleti bağlamayacak. Birlik kendi cebinden harcadığı para ile bu konuda teknoloji geliştirecek ve yine para harcayarak istenen içeriği filtrelemek durumunda kalacak. Hali hazırda evrensel katkı payı ve BTK payı gibi servis sağlayıcının yıllık cirosu(Karı değil!) üzerinden alınan vergilere bir yenisi daha eklenecek.
Kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle yapılan içerik çıkarmaları kolaylaşıyor.
Hakkında internet üzerinde bir haber yayınlanan kişi savcılık tedbiri veya mahkeme kararı beklemeden içeriği yayından çıkartabilecek. Şikayet ile ilgili yer sağlayıcılardan 24 saat içinde yanıt beklenecek. Ancak facebook, twitter gibi yer sağlayıcı konumundaki sitelerden bu süreçte cevap gelmediğinde ne tür bir yaptırımın uygulanacağı merak konusu.
Engellemede Özgürlük geliyor.
Yeni yasanın en ilginç noktalarından biri de mahkeme kararı olmaksızın site kapatma kararı alan TİB personeline yasal olarak hesap sorulmasının yolunun bakanlık izninden geçmesi. Yani “Engellemede Özgürlük!” geliyor.
Türkiye’de internet sitesi barındırmak zorlaşıyor.
Mevcut düzenlemeler nedeniyle hali hazırda zor büyüyen barındırma piyasası açısından bu yeni düzenleme tüm süreci daha da zor bir hale getiriyor. Şu aşamada tüm bu bildirim ve ek mali külfet gerektiren düzenlemeleri karşılamak istemeyen servis sağlayıcıların bulacağı en hızlı çözüm içeriklerini yurtdışına taşımak olurken, bunun sonucu olarak internet sitelerine erişimde bir yavaşlama olması kaçınılmaz olacak.
Son olarak 2013 Türkiye internet özgürlüğü skoruna göz atalım. Yeni yasadan sonra bakalım yeni yerimiz hangi yönde olacak? Önümüzdeki yıl bunun cevabını alabileceğiz.

Notlar:
[unordered_list style=”tick”]

[/unordered_list]

Sosyal medya için kazan kaynıyor!

Dağhan — Wed, 26 Jun 2013 18:06:16 +0000

Kişilerin düşüncelerini sosyal medya araçları vasıtası ile açık, sınır ve kısıtlama olmaksınız ifade etmesi konusundaki rahatsızlıkların artması ile birlikte bu mecraların yola getirilmesi(!) zaruriyeti doğmuş durumda. Adli makamların kimlik tespit taleplerine olumlu yanıt vermeyen Amerika merkezli şirketler için kazan kaynamaya devam ediyor.

Sosyal medyada yapılan paylaşımların kim tarafından yapıldığının tespiti için ilgili siteden bilgi istenmesi gerekmekte. Bu aşamada sosyal medya kuruluşları kullanıcının IP bilgisi, adres ve kimlik bilgilerini Amerikan anayasası gereği; “Düşünce ve Düşünceyi Açıklama Hürriyeti” nedeniyle talep eden ülkelerin adli makamlarına vermemekte.

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım gazetecilere yaptığı açıklamada “Eğer Türkiye’de faaliyet gösteriyorsanız Türk hukukuna dahil olmanız lazım. Bundan da kimseye zarar gelmez. Diyelim siz Türkiye’de dükkan açacaksınız ne yapmanız lazım gelip Türkiye kanunlarına göre şirket kurmanız lazım veya işbirliği yapacağınız firma veya kişi tayin etmeniz lazım. Vergi memuru, polis yahut bir başkası size müracaatta bulunduğunda bunu verecek Türkiye’de birini görmek istiyoruz. ABD’de 8 saat zaman farkı ile telefonla email ile derdimizi anlatamayız. Bu konuda Türkiye’de muhatap olması lazım. Bununla ilgili çalışma yapıyoruz.

Arkadaşlarımız gereken uyarıyı yaptılar. Ama, onlardan müsbet bir yaklaşım görmedik. Facebook ile uyumlu bir çalışma içerisinde bulunuyoruz. Türkiye’de de muhatapları var. Bu sürdürülebilir birşey değil” demesi üzerine acaba facebook kullanıcı bilgilerini Türk adli makamları ile paylaşıyor mu? sorusu gündeme gelmişti.

Facebook’un açıklaması:
“Facebook, protesto olaylarıyla bağlantılı olarak Türkiye’deki devlet otoriteleriyle herhangi bir kullanıcı bilgisi paylaşmamıştır.

Genel olarak, Türkiye’deki devlet otoritelerinden gelen bilgi talepleri; yaşamsal ya da çocukları tehdit eden bir konu içermediği müddetçe (ki bu kapsamdaki talepler, bize ulaşan taleplerin çok küçük bir kısmını oluşturmaktadır) kabul edilmemekte ve resmi yasal kanallara yönlendirilmektedir.

İnternet şirketlerinin Türkiye’deki asayiş otoriteleriyle daha sıklıkla kullanıcı bilgisi paylaşmasını gerektirebilecek yasal düzenleme önerileriyle ilgili endişelerimiz bulunmaktadır. Türkiye hükümetinin temsilcileriyle, bu hafta Silikon Vadisi’ne gerçekleştirecekleri ziyaret esnasında bir araya gelecegiz ve yasal düzenleme önerileriyle ilgili güçlü endişelerimizi kendilerine doğrudan da aktaracağız.”

Twitter açıklaması:
Twitter’ın Üst Yöneticisi (CEO) Dick Costolo, Gezi Parkı odaklı gelişmelerle ilgili olarak, Twitter’ın “kamusal bir şehir meydanı” olduğunu belirterek, platformun bu tür konulara yönelik bir bakış açısının bulunmadığını, olaylara yorum eklemediklerini söyledi.

Costolo, ABD’nin başkenti Washington’daki düşünce kuruluşlarından Brookings Enstitüsü’nde “Sosyal Medya Döneminde Şehir Meydanı” başlıklı konferansa katıldı.

Burada, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın “Twitter denilen bir bela var!” sözlerinin hatırlatılması üzerine Costolo, Erdoğan’ın yorumlarından haberdar olduğunu ifade etti.

Costolo, Türkiye’deki olayları gözlemlediklerini belirterek, şöyle konuştu:

“Açık kamusal bir platformun bulunmasının güzelliği, etrafınızdaki herkesin ne düşündüğünüzü görmesi ve duymasını sağlaması. Bu bir kamusal şehir meydanıdır. Biz, olaylara yorum eklemiyoruz, ‘şuna inanıyorsanız bizim platformumuzu kullanamazsınız’ demiyoruz. Siz bu platformu neye inandığınızı söylemek için kullanabilirsiniz. Türkiye’deki halkın yaptığı ve Türkiye’deki olaylar konusunda diğer yerlerdeki insanların yaptığı da bu. Platformu bunun için (ifade için) kullanıyorlar. Platformun kendisinin bu tür konulara yönelik bir bakış açısı yoktur, insanların kendi bakış açılarını belirtmek için kullandığı bir araçtır.”

Costolo, Twitter’ın siyasi konuşmalar, söylemler için de kullanıldığını sözlerine ekledi.

Taraf olmayan bertaraf "Olmaz"

Dağhan — Mon, 17 Jun 2013 15:14:40 +0000

Yeni tip devrimin aracı olarak görülen sosyal medyanın gücünü oluşturan elektronik sistemleri düşünürsek; dijital sistemlerin bütününü oluşturan elemanlar için iki tip durum bulunmaktadır. Bir elektrik devresi ya açıktır, ya da kapalıdır. Yani elektiriksel anlamda bir devre ya 1’dir ya 0. İnsanları elektronik cihazlardan ayıran ise olaylara karşı akıl yürütebilmeleridir. Karar verme yetisi olan insanlar iki seçenekten de belirli oranda faydalanarak bir ortak çözüm üretebilirler. Eğer seçenekler 1 ve 0 ise biri 0.5 birileri 0.6 veya 0.99 tercih edebilir.

Ancak üçüncü yol olarak isimlendirilen bu faydalı çözüm oyun kurucu tarafından hoş karşılanmaz! Eğer bir oyun oynayacaksınız doğaldır ki sadece iki sonucu olan bir oyunu kurmak avantajlıdır. Oyunu kuran bu aşamada insanları sadece iki seçenek arasından seçime zorlamak için tarafların kutsalları dahil tüm araçları kullanarak kişileri bir seçime koşullar ve uzlaşı ortamının oluşmasını ortadan kaldırılır. Bu durum planlanabilir sonuçların ortaya çıkmasını sağlar. İki taraf da kendi görüşü ve çözüm önerisiyle ölesiye özdeşleşir. Bir süre sonra kişi neredeyse tuttuğu düşünce olur, en masum eleştirileri bile kendi kişiliğine yapılmış bir saldırı gibi hissetmeye başlar. Bu ruh haliyle taraflar eş, arkadaş, iş ortağı bile olsalar ister istemez birbirleriyle zıtlaşırlar, egolar çarpışır. Hayat artık ya onlardır yada biz…

Oyunu kuranın oyununu bozmak için sadece doğruları savunmak ve bir tarafın güdümüne girmemek yeterlidir. Bu daha objektif bir bakış açısı ile olayların irdelenmesi ve daha doğru sonuçların ortaya çıkmasını sağlayacaktır. Üçüncü bir yol bulunduğunda taraflar arasında bir birleşme ruhu ortaya çıkacak, çatışma kendiliğinden yok olacaktır.

Çözüm için;

Taraflar kendi varlıklarını fikirleriyle özdeşleştirmekten vazgeçmelidirler.
Taraflar, nasıl kendilerini kendi fikirlerinden bağımsız olarak algılıyorlarsa karşısındakileri de belli bir fikrin insanları olarak görmeyi terk etmelidir.
Taraflar konuya yaratıcı bir bakış açısıyla yaklaşmalıdırlar. İki tarafında yararlı çözümlerini birleştirmek, hatalı taraflarını ise reddetmeleri; yeni seçenek alternatiflerini doğuracaktır.

“Siber Suçlarla Mücadele”

Dağhan — Wed, 17 Apr 2013 10:02:57 +0000

BİSİAD olarak birçok sosyal sorumluluk projesine imza atmaktayız. Bunların en önemlilerinden birisi de gerek üyelerimiz, gerekse kamu kurum ve kuruluşlarının da iş birliği sağladığı Bilişim Suçları Komite çalışmalarımızdır. Söz konusu komitemizin amacı, özellikle son dönemde maruz kalınan siber suçlarla ilgili toplumu bilinçlendirmek ve gerekli önlemlerin “sorun meydana gelmeden” alınması ile ilgili toplumu bilinçlendirmektir. Bu bağlamda, 17 Nisan 2013’de BTSO’da (Bursa Ticaret ve Sanayi Odası) bir panel düzenlendi.

Milletvekili Mustafa Öztürk’ün, ‘Siber Suçlarla Mücadelede Meclis Çalışmaları‘ hakkında bilgi vermesi ardından, MOBİSAD Başkanı Murat Dursun, ‘Evrakta Sahtecilik‘, Dağhan Uzgur ‘Sosyal Medyada Bizi Bekleyen Tehlikeler‘, Bursa Siber Suçlarla Mücadele Şube Müdürü Tarık Ziyade ‘Siber Suçlarla Mücadele‘, Kocaeli Üniversitesi Bilgi Teknolojileri Bölüm Başkan Yardımcısı Öğretim Görevlisi Mustafa Of ‘Bilişim Suçları‘, Münir Özgen, ‘KOBİ’ler İçin Ağ Güvenliği‘, Bursa Barosu’ndan Cankat Taşkın, ‘Siber Suçlarda Hukuki Süreç‘ sunumlarını yaptılar.

Sunumumda; Türkiye’deki internet kullanımı, kullanımın Avrupa ve dünyaya oranı, sosyal medya kullanımı, internet kullanım yaş aralığı gibi istatistiki bilgiler verdikten sonra internet kullanımının yoğun olduğu 16-24 yaş aralığı sosyal medya alışkanlıkları hakkında araştırma sonuçları, profil koruma ve dikkat edilecek noktalar hakkında bilgiler paylaştım.

Etkinlik ile ilgili yazılı basında çıkan haberlere buradan ulaşabilirsiniz.

Hayatın Tadı

Dağhan — Mon, 15 Apr 2013 09:00:32 +0000

Zeynep Bükümcü sunumu ile Olay Tv‘de yayınlanan “Hayatın Tadı” programına konuk oldum. Programda sosyal medya kullanımı, sosyal medyada bizi bekleyen tehlikeler ve önlemler hakkında konuştuk.

Facebook Gizlilik Bildirimi

Dağhan — Mon, 26 Nov 2012 20:12:36 +0000

Facebook, twitter, Google+ ve diğerleri… Sosyal medyanın gücü artık yadsınamaz bir gerçek olarak hayatımızda… Bu yeni iletişim kanalının hayatımızdaki olası kötü etkilerini ise geçmiş tarihli yazımda; “Sosyal Medya Tehditi” başlığı ile özetlemeye çalışmıştım. Bugün karşımıza çıkan yeni bir örnek ise tam da kontrolsüz sosyal medya araçları ile sahte bir içeriğin nasıl yayıldığına örnek oluyor.

Hızla yayılan ve her geçen saat bir başka tanıdığınızın profilinde gördüğünüz, “Gizlilik Bildirimi” olarak hazırlanan ve tüm kullanıcılar tarafından yayılması istenen metin sayesinde kişinin kişisel bilgilerinin korunabileceği konusunda kullanıcıya telkinde bulunuluyor. Hızla yayılan bu sahte haberin esin kaynağı ise yaz aylarında Facebook tarafından oylamaya ve yoruma açılan yeni “Gizlilik Kuralları” oluyor.

“Haber!” arkasındaki fikir ise; halka açık bir şirket olarak yönetilen Facebook‘un gelecekte kullanıcılarının gizliliğine karşı daha az önem göstereceğinin düşünülmesinin normal olması.
Ancak basitçe üye olurken kabul ettiğiniz şartlar dışında sonradan bu tip bir değişikliğin dayatılması mümkün değil. Bu açıdan kullanımınızın aynı hüküm ve koşullara bağlı olarak devam edeceğini düşünebilirsiniz.

Facebook‘da hızla yayılan sahte/fake bildirim metni aşağıdaki şekilde;

Facebook’un yeni kullanım koşullarına cevaben, tarafıma ait her tür kişisel bilgi, görsel, karikatür, resim, fotoğraf ve videonun telif hakkının (Berner Konvansiyonu uyarınca) bana ait olduğunu beyan ederim. Bunların ticari kullanımı için daima benim onayım gerekli olacaktır!

Mevcut tebliğ uyarınca bunların ifşası, kopyalanması, dağıtılması, yayımı ya da bu profil ve/veya içeriği temel alınarak aleyhime diğer herhangi bir faaliyette bulunulmasının kesinlikle yasak olduğunu Facebook’a bildiririm. Bahse konu yasaklar, Facebook’un yönlendirmesi ya da kontrolü altında çalışan personel, öğrenciler, temsilciler ve/veya diğer her tür çalışan için de geçerli olacaktır. İşbu profil içeriği özel ve gizli bilgi niteliğinde olup, gizliliğimin ihlali yasalar kapsamında cezai işlem gerektiren bir durumdur.
(UCC 1 1-308-308 1-103 ve Roma Yönetmeliği).

(Facebook, sermayesi halka açık bir şirkettir. Tüm üyelerin buna benzer bir bildirimi profillerinde yayınlamaları önerilir. İsterseniz bu bildirimi kopyalayıp duvarınıza yapıştırabilirsiniz. Bu tür bir bildirimi en az bir kez yayınlamamanız halinde, fotoğraflarınız ve profil durum güncellemeleriniz de dahil olmak üzere profilinizde yer alan öğelerin kullanımına zımnen onay vermiş olursunuz.)