Veri Merkezi (Datacenter) Kurmak

Hayatımıza yön veren sosyal medya servisleri ve yeni iletişim kanalları internet ortamına taşındıkça, bu internet servislerinin içinde çalıştığı web sunuculara (Server) ev sahipliği yapan verimerkezleri (Datacenter) daha fazla önem kazanmaya başladı. Bu yazıda: “Datacenter nasıl kurulur?“, “Datacenter nedir?“, “Datacenter altyapısı nasıl olmalı?” sorularına birlikte cevap bulmaya çalışacağız.

15 yıl kadar önce “7/24 Online” olabilmek bir lüks sayılıyordu. Günde sadece 8-10 saat yayında kalabilen web barındırma hizmetlerinin mantığı; internetin kullanımı için bağlı olunan süre için ücret ödeniyor olması ve internetin daha çok lokal bir çevreye hizmet etmesiydi. Hizmet verdiğiniz ülke saat dilimi geceyi gösterdiğinde boşa elektrik enerjisi ve internet erişimi için para harcamaya ne gerek vardı ki?

Ancak internet daha çok eve, iş yerine girdikçe globalleşen, yaygınlaşan internet fikri doğrultusunda süreli yayın fikri zamanla terkedildi. Oluşan bu yeni durum neticesinde beklenti, web barındırmanın kesintisiz olması yönünde değişim gösterdi. Bu beklentiyi karşılamak için ise buna uygun bir altyapı kurulması şarttı.

DATACENTER NASIL OLMALI?

1. Fiziksel Alan
   Verimerkezi olarak hizmet verecek alan; web sunucularının, verimerkezi ekipmanlarının rahatça konumlandırabileceği, teknik personelin rahatça çalışma yapabileceği kadar geniş koridorların tasarlanabileceği büyüklükte olmalıdır.Bir datacenterda enerji harcayan iki unsurdan biri olan iklimlendirme maliyetlerinin yüksekliği gözönünde bulundurularak, zemin, tavan ve duvarlarda ısı yalıtımına önem verilmelidir. Datacenter alanına yakın su tesisatı olmaması, su baskını riski taşıyan bölgelerde alçak katlarda konumlandırılmaması gereklidir.Kablolama ve iklimlendirmenin rahatça yapılabilmesi için yükseltilmiş döşeme imalatına göre tavan yüksekliği en az 3m olarak tasarlanmalıdır. Soğutmanın verimli şekilde datacenterın her köşesine ulaşabilmesi için yükseltilmiş döşemenin en az 40cm olarak seçilmesi verimi arttırıcı bir unsurdur.Havada uçuşan tozun büyük bölümü elektriksel olarak iletkendir.Bir çok bilgisayar sisteminde tasarımları sebebiyle, soğutma vantilatörleri aracılığı ile toz sistem içerisine çekilmekte ve uzun sürede tozun sistem kartlarının üzerini kapladığı görülmektedir. Kartlar üzerinde biriken bu toz parçacıkları, kısa devrelere, sistemlerin iç sıcaklıklarının artmasında da bir etken olmaktadırlar.  İçeriye duman ve tozun girişini engellemek ve güvenliği sağlamak için datacenterda sadece acil durumda kullanılabilecek pencereler bulunmalıdır.
2. İklimlendirme
   İklimlendirme, kapalı bir ortamın sıcaklık, nem, temizlik ve hava hareketini, insan sağlık ve konforuna veya yapılan endüstriyel işleme en uygun seviyelerde tutmak üzere bu kapalı ortamdaki havanın şartlandırılması olarak özetlenebilir.Sunucular ve network ekipmanları zorlu işlemleri yapmanın doğal sonucu olarak kullandıkları güç oranında ısı üretmektedirler. Verimerkezi içindeki sistemler sürekli çalışır konumda olacağından, ısıdan (Min 10 – Max 30C) / nemden (Min %20 – Max %50) dolayı performans kaybının yaşanmaması, daha da kötüsü verdiğimiz hizmetin ısı kaynaklı arızalar nedeniyle kesintiye uğratmaması için ortamın iklimlendirilmesi şarttır. Soğutma yanında ise elektronik devre kartlarının aşırı nemden dolayı oksitlenmesini veya düşük nem oranından dolayı havada statik elektrik oluşumunu engellemek gerekeceğinden ortam nemininde ideal oranda tutulması gerekmektedir.
3. Enerji ve Enerji Altyapısı
   Web sayfalarının, web uygulamaların çalıştırıldığı webserverlar için gereken enerjiyi sağlamak için sunucunun fişini prize takmak, elektrik şebekesindeki kesinti ihtimali yüzünden yeterli gelmemektedir.Bu durumda enerji kesintilerine önlem alabilmek için enerji olduğu durumlarda akülerini şarj eden, enerji kesilince akülerindeki enerjiyi kullanabilen kesintisiz güç kaynakları(UPS) kullanılması gerekmektedir. Uzun süren kesintilerde güç kaynağı içindeki akülerde depolanan enerji yetersiz geleceği için elektrik enerjisi üretmek yani jenaratör kullanımı mecburidir.Onlarca elektronik cihazın çalıştığı ortamda elektriksel gürültü nedeniyle özellikle network cihazları ve network performansının etkilenmemesi için uygun özelliklere sahip network kabloları seçilmelidir.Yıldırım nedeniyle oluşabilecek şok dalgasının toprağa iletimi için binada faraday kafesi uygulanmış olmalı, binanın her köşesine bina topraklama yapısına bağlı şekilde paratonerler yerleştirilmelidir.

   Şebekeden gelen enerjinin son noktada web sunucuya teslimine kadar olan kısmı da enerjiyi üretmek kadar önemlidir. İyi bir UPS, jeneratör kullanılsa dahi çekilecek büyük güce uygun, sonraki genişleme durumlarında da kesintiye sebep olmayacak elektrik altyapısı kurulmalıdır.Enerji şirketi tarafından ortak kullanım için yerleştirilen trafolardan çekilecek gücün sınırlandırılmış olduğu unutulmamalıdır. Kurulacak sistemde belirli güçlerden sonra A.G (220V) (Alçak Gerilim) şeklinde enerji alımı mümkün olamayacağından O.G 34500 Volt (Orta Gerilim) enerji için müstakil trafo alanları ayrılmalıdır.

4. Network ve Network Cihazları
   Verinin hızla sunuculara ulaşması ve aynı hızda kullanıcıya geri dönebilmesi için kullanılan network ekipmanları iyi seçilmeli ve network planı iyi yapılmalıdır.Hatalı başlayan bir planlamanın sonradan düzeltilmesi para ve zaman kaybına sebep olacaktır. Ana omurga erişimini sağlayan erişim sağlayıcıya yapılan en direkt erişim en kaliteli sonucu verecektir.
5. Network Operation Center (NOC)
    Sistemlerin çoğunluğu elektronik ve otomatik olsa da insan halen datacenterın yönetiminde önemli rol oynamaktadır. Bu açıdan oluşturulan takip birimi tarafından sistem 7/24 esasına göre izlenmelidir.Noc’da, ne kadar basit ama önemli bilgi personele sunulursa problemlerin çözümü de o kadar hızlı olacaktır.  Noc mümkün ise tüm datacenterı gören hakim bir alanda konumlandırılmalıdır. Yetkisiz girişlerin engellenmesi için giriş kapılarında gerekli güvenlik önlemleri alınmalıdır.
6. Güvenlik
   Olası yangın durumlarına karşı kurulan yangın alarm ve söndürme sistemi yanında tüm datacenter alanları ve dış alanların kameralı takibi ve kaydı büyük önem arz etmektedir. Verinin güvenliğinin sağlanması için datacenter binanın en zor erişilen noktasına yerleştirilmeli ve giriş güvenliği alınmalıdır.
7. Yedeklilik
   Yukarıda sayılan tüm sistemler her zaman arıza yapabilecek potansiyeli üzerinde barındırmaktadırlar. Bu açıdan N+1 olarak tabir edilen şekilde yedeğin 1 adet fazla yedeği sistemde bulunmalıdır. Özellikle tamiri zaman alacak jenaratör gibi sistemlerin kesinlikle yedeği bulunmalı ve periodik bakımları ve testleri düzenli yapılmalıdır. UPS gibi akü barındıran sistemlerdeki aküler düzenli test edilmeli ve kullanılmasa dahi değişimi gerçekleştirilmelidir.Muhakkak yedek bulunması gereken sistemler:
   • Arıza halinde tüm sistemi taşıyabilecek birebir yedek jeneratör sistemleri.
   • N+1 olarak dizayn edilmiş UPS sistemi.
   • İnternet servis sağlayıcıya doğru farklı fiziksel güzergahlar kullanan, en az iki adet uplink ve alternatif operatör.
   • Arıza durumunda network kesintisine sebep olacak cihazların acil durum planları HA (Hectare unit) ve yedek yollar (Route).

“Network içinde kötü durum senaryoları geliştirilmeli ve bunlar tatbikat olarak uygulanmalıdır. Problem gerçekleştiğinde buna hazır olmak, problemin çözümünü iki katı hızlandıracaktır.”

Dgn Teknoloji Datacenter 3D

Fotoğraflar: www.dgn.net.tr/datacenter.html