sansür – Daghan.com – Gerekirse YAZARım

Ben bu interneti keserim!

Dağhan — Sat, 15 Feb 2014 12:10:07 +0000

İnternet dünyasında her bir cihazın, internet sitesinin kendisini tanımlayan özel bir sayısal adresi olmak zorunda. Sörf yaptığımız her bir sitenin sahip olduğu sayısal adreslerin, on tane telefon numarasını dahi akılda tutamayan bizler için hatırlanması mümkün değil. İşte tam bu yüzden internette gerçek hayattaki gibi sürekli adres sorulan mahalle esnafı şirinliğinde bir servisi bulunmakta. Nam-ı diğer; DNS.

Adres sordum. Borçlu çıktım.

Bu servisin görevi, ulaşılmak istenen internet adreslerini sayısal hale çevirmek. İnternet tarayıcınıza yazdığınız her adres öncelikle bu servise giderek yol tarifi alınmakta. Eğer bir sitenin açılmasını istemiyorsanız bu durumda yapacağınız ilk şey yol sorulan kişinin hafızasını silmek veya doğru tarif yerine farklı bir tarif vermesini sağlamak.
Ama internet mahallesinde adres sorulacak birden fazla esnaf var. Birincisinden istenen cevap alınamaması durumunda alternatif yerlerden adres sorma özgürlüğüne sahibiz. İş böyle olunca seçme özgürlüğü nedeniyle hedefe ulaşmak yine mümkün olabiliyor. (DNS değiştirme)

Bu sokağa giriş mahkeme kararı ile kapatılmıştır.

Adres sorduğumuzda bize tarif vermeyen mahalle esnafına inat, gideceğimiz yeri başka birinden öğrendik ve yola revan olduk. Ama o da nedir? Ulaşacağımız IP adresine giden yolda bir bariyer. Setin önünde de bir bekçi! “Buradan öteye geçemezsin!” diyor. Bak sen yahu bir adam yüzünden koca yolu kestiler! Homurdanmalar, söylenmeler, madur sayısı artınca da alternatif sokaklardan hedefe varmalar, bir takım anarşik işler. Sonuçta bu yol sadece gidilmesi istenmeyene gitmiyor ki. Yol üzerinde bir çok durak var…

Suyu baştan tutmak lazım.

Bir site için koca ana yolu kapatmakta çare olmayınca, kullanıcı evden çıkmadan niyetini sormak lazım ki kullanıcı ne adres sorsun, ne de sokaklarda anarşi yaratsın. “Ben gidiyorum.”, “Nereye?”, “Şuraya.”,”Gidemezsin! Evden çıkamazsın!”
Tabii ki birisinin size gideceğiniz yeri sorabilmesi için sizinle bir samimiyeti olması lazım. Yani aile bireylerinden biri olması, daha doğrusu sözünü dinlemek zorunda olacağınız biri olmalı. Bu durumda bu işi yapabilecek tek yer var dost bildiğiniz internet servis sağlayıcınız! Bir yere her gidişinizde gideceğiniz yere bakacak, elindeki gidilmeyecekler listesi ile karşılaştıracak ondan sonra izin verecek. Ama bu sorgu sual faslı da öyle kolay bir şey değil. Sağlayıcı açısından yorucu. Kullanıcı için de takip ediliyor olmak gibi bir durum söz konusu. Kapının önünde dikilip duran gardiyan illaki kimi geçirdi, kimi durdurdu bir yere not eder! Neticede ay sonu gelince; şu kadar soru sordum, şu kadarına dur dedim, şu kadarına izin verdim diyecek ki patronun gözünde maaşını hak etsin…

Engellemede Özgürlük

Dağhan — Tue, 07 Jan 2014 17:59:48 +0000

Interneti; yazılı, görsel medya gibi sustalı maymuna çevirecek yeni yasa torbanın içine girdi. Mevcut hali ile bir çok idari problemin yaşanmasına neden olan 5651 sayılı kanunun yeni hali yine geniş katılım olmadan, STK’ların fikirleri alınmadan uygulamaya geçiriliyor.
Son dönemde yaşanan bazı olaylara ait belge ve bilgilerin internette kontrolsüz(!) şekilde yayınlanması sonrası birden bire torba yasanın içine giren bu yeni düzenleme sonrası internet dünyası için hayatımıza girecek yenilikler şöyle olacak;
Alan adı tabanlı bir erişim engellemesi yerine URL tabanlı engelleme sistemi getiriliyor.
Belirli bir anahtar kelime içeren veya yayını uygun görülmeyen içeriğe ait sayfa tek başına engellenebilecek. Bu şekilde aslında içeriği benimsenmemesine rağmen tamamının kapatılması infaal yaratan sitelerin içeriklerine kolayca müdahale edilebilecek. Ancak bu incelemenin yapılabilmesi için abonelerin tüm trafiğinin incelenmesi ve içinden URL süzülmesi gerekiyor. Bu teknik anlamda kullanıcının tüm trafiğinin izlenmesine ve bunun işlemci gücü gerektiren bir işlem olmasından dolayı internet erişimlerinin yavaşlaması olası olacak. Bununla birlikte HTTPS (güvenli/secure) trafiğin de dinlenecek olması ayrı bir güvenlik problemi yaratabilecek.
İnternet erişimi sağlayıcılarının üye olmaya zorunlu oldukları birlik kuruluyor.
Tüzüğü devlet kurumu tarafından hazırlanacak birliğe tüm servis sağlayıcılar zorunlu olarak üye olmak zorunda olacak. Birlikten beklenen ise suçun engellenmesi için yaptırım beklemeden önlem alınması yönünde olacak. Engelleme, filtreleme işlerinin nasıl yapılacağı konusu birliğin problemi olduğu için bu konudaki teknik olanaksızlıklar artık devleti bağlamayacak. Birlik kendi cebinden harcadığı para ile bu konuda teknoloji geliştirecek ve yine para harcayarak istenen içeriği filtrelemek durumunda kalacak. Hali hazırda evrensel katkı payı ve BTK payı gibi servis sağlayıcının yıllık cirosu(Karı değil!) üzerinden alınan vergilere bir yenisi daha eklenecek.
Kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle yapılan içerik çıkarmaları kolaylaşıyor.
Hakkında internet üzerinde bir haber yayınlanan kişi savcılık tedbiri veya mahkeme kararı beklemeden içeriği yayından çıkartabilecek. Şikayet ile ilgili yer sağlayıcılardan 24 saat içinde yanıt beklenecek. Ancak facebook, twitter gibi yer sağlayıcı konumundaki sitelerden bu süreçte cevap gelmediğinde ne tür bir yaptırımın uygulanacağı merak konusu.
Engellemede Özgürlük geliyor.
Yeni yasanın en ilginç noktalarından biri de mahkeme kararı olmaksızın site kapatma kararı alan TİB personeline yasal olarak hesap sorulmasının yolunun bakanlık izninden geçmesi. Yani “Engellemede Özgürlük!” geliyor.
Türkiye’de internet sitesi barındırmak zorlaşıyor.
Mevcut düzenlemeler nedeniyle hali hazırda zor büyüyen barındırma piyasası açısından bu yeni düzenleme tüm süreci daha da zor bir hale getiriyor. Şu aşamada tüm bu bildirim ve ek mali külfet gerektiren düzenlemeleri karşılamak istemeyen servis sağlayıcıların bulacağı en hızlı çözüm içeriklerini yurtdışına taşımak olurken, bunun sonucu olarak internet sitelerine erişimde bir yavaşlama olması kaçınılmaz olacak.
Son olarak 2013 Türkiye internet özgürlüğü skoruna göz atalım. Yeni yasadan sonra bakalım yeni yerimiz hangi yönde olacak? Önümüzdeki yıl bunun cevabını alabileceğiz.

Notlar:
[unordered_list style=”tick”]

[/unordered_list]

Yer Sağlayıcıya Sansür Baskısı

Dağhan — Fri, 30 Aug 2013 13:17:06 +0000

İnternet ile 12 Nisan 1993 tarihinde, Ankara Washington arasında kurulan ilk kiralık devrenin yardımıyla tanışan Türkiye’de bugün; 40 milyona yakın internet kullanıcısı, bu kullanıcılara hitap eden milyonlarca internet sitesi ve bu internet sitelerine barındırma hizmeti veren yüzlerce yer sağlayıcı bulunmaktadır.

İnternet Kanunu (5651)

İnternete ilişkin özel hukuki düzenlemeler, aralarında ABD, Almanya, Fransa, İtalya ve İngiltere’nin de yer aldığı ülkelerde 80’li yıllar ile 90’lı yılların başlarında yapılırken Türkiye bu konudaki gereksinimini ancak 2007 yılında karşılayabilmiştir. 5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun (nam-ı değer İnternet Kanunu), 23 Mayıs 2007 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yürürlüğe giren bu kanun ve ülkedeki iletişim için gerekli düzenlemeler ve mevzuat denetimleri ise Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) tarafından yapılmaktadır.

5651’de Kim Kimdir?

Kanun ile içerik sağlayıcı, yer sağlayıcı, erişim sağlayıcı ve toplu kullanım sağlayıcıların yükümlülük ve sorumlulukları belirlenmiştir. Buna göre;

“İçerik Sağlayıcı”; İnternet ortamı üzerinden sunulan her türlü bilgi veya veriyi üretmek, değiştirmek ve sağlamak, içerik sağlama faaliyetini yapan olarak tanımlanırken,
“Yer sağlayıcı”; Hizmet ve içerikleri barındıran sistemleri sağlayan veya işleten gerçek veya tüzel kişiler olarak tanımlanmaktadır.

Yapılan bu tanımların ışığında; internet hizmetleri sunulması için sunucu tahsis eden/barındıran veri merkezleri ve ücret karşılığı web barındırma hizmeti sağlayanlar “Yer Sağlayıcı” kategorisinde yer almaktadır.

Site Erişim Engellemeler

5651 sayılı Kanun’da belirtilen katalog suçlar kapsamında verilen erişimin engellenmesi kararları, kararı veren hakim, mahkeme veya Cumhuriyet Savcısı tarafından gereği yapılmak üzere Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’na gönderilmekte ve kararlar Telekomünikasyon İletişim Başkanlığınca yerine getirilmektedir.

Bunların dışında kanunun 8. maddesinde sayılan suçların oluşması durumunda ilgili içerik veya yer sağlayıcının yurtdışında olması durumunda başkanlıkça re’sen erişimin engellenmesi yapılabilmekte; müstehcenlik ve çocukların cinsel istismarı suçlarının oluşması ve içerik veya yer sağlayıcının yurt içinde bulunması durumunda yine Başkanlıkça re’sen erişimin engellenmesi yapılıp mahkeme onayına sunulmaktadır.

Yani anılan kategorilerde olduğu düşünülen sitelerin yurtdışında barındırılıyor olunması durumunda Türkiye içi erişim engellemesi yapılmakta, eğer ilgili siteler Türkiye’de barındırılıyor ise TİB tarafından Cumhuriyet Savcılıkları kanalı ile suç duyurusunda bulunulmaktadır.

TİB Suç Duyuruları

TİB tarafından Cumhuriyet Savcılığı’na yapılan şikayet metinlerinde, içerik sağlayıcıya (içeriği üretene, sitenin sahibine) ait bilgilere, yer sağlayıcılar üzerinden ulaşılabileceği bilgisi ile bir yol gösterme yapılmaktadır. Yapılan şikayetlerde zaten kendi talebiyle kurumdan yer sağlayıcı belgesi almış ve iletişim bilgilerini kurum ile paylaşmış olan yer sağlayayıcıya ait zahmetsizçe ulaşılan adres bilgileri bulunmaktadır.

Yer sağlayıcının ilindeki Cumhuriyet Savcılığına intikal eden dosya sonrası şikayet değerlendirilmekte, aslında “Bilgisine Başvurulacak” kişi olan yer sağlayıcı “Sanık” sıfatı ile polis merkezine davet edilmektedir.

Fuhuşa Yer Sağlayan, Yer Sağlayıcılar.

TİB’in şikayetlerinde büyük ağırlık genelde müstehcenlik konusunda olduğundan “Yer Sağlayıcı” nın polis merkezindeki ilk durağı “Ahlak Masası” olur!

Suçu teknoloji/internet işi yapmak olan bizim “Yer Sağlayıcı”, şikayetlerde yapılan usul hatası ve şikayet eklerinde yer sağlayıcı hakkında düşülen özel notlar nedeniyle polis merkezinde ahlak masasında fuhuşa yer sağlayan sıfatı ile ifade vermektedir.

İfade süreci sonrasında ilgili savcılık dosya ve ifadeyi inceleyerek; yoruma göre yer sağlayıcı için takipsizlik kararı verebilmekte veya dosyayı mahkeme sevk edebilmektedir.

Sonuç?

İnternet Kanunu’nun 2. maddesinde “hizmet ve içerikleri barındıran sistemleri sağlayan veya işleten gerçek veya tüzel kişi” olarak tanımlanan yer sağlayıcı, İnternet Kanunu’nun 5. maddesi uyarınca yer sağladığı içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir. Ancak yer sağlayıcı, yer sağladığı hukuka aykırı içerikten, ceza sorumluluğu ile ilgili hükümler saklı kalmak kaydıyla, İnternet Kanunu’nun 9. maddesine göre haberdar edilmesi halinde ve teknik olarak imkan bulunduğu ölçüde içeriği yayından kaldırmakla yükümlüdür.

Dolayısıyla, yer sağlayıcısının yükümlülüğü, ancak İnternet Kanunu kapsamında usulüne uygun olarak kendisine bildirilen hukuka aykırı içeriği yine İnternet Kanunu’nda belirtilen süre içerisinde yayından kaldırmaması halinde mümkün olabilecektir. Kendisine İnternet Kanunu kapsamında bildirim dahi yapılmayan yer sağlayıcısı aleyhine bir karar verilmesi İnternet Kanu’nu hükümleriyle bağdaşmamaktadır.

Yapılan hukuki süreç baskısı ile anılan bu tip hukuki süreçleri yaşamamak adına, ucu açık ve tanımı kişiden kişiye değişen müstehcen içeriğe ek olarak her tür fikir, siyasi görüşe yönelik içeriğin “yarın sorun olabilir” düşüncesi ile “Yer Sağlayıcı” tarafından sansürlenebilmesi olasıdır. İşi; kesintisiz internet hizmeti sunmak olan yer sağlayıcıya yıkılan sansür ödevi ile yapılacak uygulamalar, bağımsız yargının vereceği kararların yerini tutamayacağı gibi demokrotik yaklaşımlara da ters düşecektir.

Polisin ilgili birimlerini, hukuk sistemimizi gereksiz yere meşgul eden bu uygulamalar nedeniyle “Yer Sağlayıcı” mağdur olduğu gibi kamu davasına dönüşen davalarda süreç yukarıda belirttiğim mantık ve kanun düzenlemesi çerçevesinde “Yer Sağlayıcı” lehine sonuçlanmaktadır.

Yine sanık sıfatıyla yargılanan “Yer Sağlayıcı”, kendisini vekil ile temsil ettirdiği durumlarda hakkında beraat kararı verilmesi ile birlikte makdu vekalet ücretinin kamu hazinesinden alınarak sanık müdafine verilmesine hükm olmakta ve açılan her davada kamu zarara uğratılmaktadır.

TİB tarafından Cumhuriyet Savcılıklarına yapılan şikayetlerde yapılacak küçük bir düzenleme ve şikayete konu olan içeriği barındıran yer sağlayıcılar hakkında düşülen kişisel notların şikayet evraklarından çıkartılması suç işleyinin yargılanmasına engel olmadan, yaşanan tüm bu sürecin daha kolay yönetilebilir bir hale gelmesini sağlayacaktır.

Diyanet İşleri Başkanlığı artık internet sitesi kapatabiliyor.

Dağhan — Fri, 18 Jan 2013 21:30:57 +0000

İnternet üzerindeki yayınlarla ilgili erişim engelleme kararları adli makamlar, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı ve artık Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından verilebilmekte.

Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı tarafından bir internet sitesi ile ilgili kapatma kararı verilebilmesi için internet sitesinin içerik veya yer sağlayıcısının yurt dışında olması gerekmekte. Yurt içi yayınlarda sadece çocukların cinsel istismarı ve müstehcenlik suçunda hakim onayına sunmak şartıyla Başkanlık erişimin engellenmesi kararı verebilmekte.

“Diyanet İşleri Başkanlığı kuruluş ve görevleri hakkında yapılan düzenlemeye” göre ise artık Diyanet Başkanlığı’da internet sitesi kapatabiliyor. Yapılan değişiklik kapsamında; “Dini konulardaki yayının internet ortamında yapılması halinde, başkanlığın müracaatı üzerine, sulh hukuk mahkemesi bu yayınla ilgili olarak erişimin engellenmesi kararı verir. Bu kararın bir örneği gereği yapılmak üzere Telekomünikasyon İletişim Başkanlığına gönderilir.” maddesi eklenerek internet sitesi kapatma yetkisi Diyanet Başkanlığına’da verilmiş oldu.

Türkiye’de engelleniyor ama?
Yurtdışından yapılan yayınlarda sadece siteye erişim Türkiye’de kapatılsa da, içerik yayını diğer ülkelerde devam edebiliyor. Bunun bir örneğini yaşamış olduğumuz Youtube yasağında görebiliriz.

Kapatmaya sebep olan içeriği sitesinden çıkartmayı kabul etmeyen Youtube için Türkiye’de erişim engelleme kararı alınmış, Youtube merkezi olan A.B.D’de düşünce ve fikir özgürlüğünü kısıtlayan bir kanun veya yönetmeliğin olmadığını ve içeriği kaldırmayacağını belirtmişti.

Bir başka dosyada; sites.google.com internet sitesi 24 Haziran 2009 tarihinde barındırdığı bir içerik sebebiyle 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’a dayanılarak erişime engellenmiş, bu engelleme sonucunda da içerik sahipleri ve bu içeriklere erişemeyen internet kullanıcıları mağdur olmuştu. Kişisel sayfaları bu yasak sebebiyle Türkiye’den erişilemeyen Ahmet Yıldırım’ın davasında, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarihi bir kararın altına imza attı. Buna göre, “sites.google.com” sayfasına erişim engellemeyle ilgili açılan davada, erişim engelini ifade özgürlüğüne aykırı bularak, Türkiye’yi tazminata mahkum etti.

Basın hayatına Hamburg’da başlayan, Almanya’nın ve Avrupa’nın en yüksek tirajlı gazetesi olan BILD gazetesine ait internet sitesinde yer alan bazı bölümler (İlgili bölümlere yasalar gereği link veremiyorum!) incelendiğinde engellenen müstehcen sitelere örnek kabul edilebilir. Bu içeriğin ülkemizde barındırılması durumunda; işi sadece bu içeriğe fiziksel yer sağlamak olan veri merkezide dahil olmak üzere herkesin yargınlanması kuvvetli bir ihtimal!

Kapatma kararı verilen, yasal işlem başlatılan müstehcenlik suçu ile ilgili olarak suçlanmaktan korunmak için, müstehcenliği kategorize etmeden her tür yetişkin materyalinden uzak durmak yerinde bir karar olabilir. Çünkü müstehcenlik anlayışı toplumdan topluma değiştiği gibi,aynı toplum içinde toplumsal değerlere bağlı olarak da değişikliğe uğramaktadır.

Tüm bunlar düşünüldüğünde dünyada suç olarak tanımlanan eylemlerin ülkemizde de suç olması gayet doğal ve yerinde. Ancak özellikle müstehcenlik ve düşünce özgürlüğünün kişisel yoruma mahal vermeyecek şekilde net bir şekilde tarif edilmiyor olması bazı durumlarda problemleride beraberinde getirebiliyor.

Özgürlüğün ustası(!), sansürün hastasıyız.
Son olarak IPSOS KMG‘nin iki senede bir gerçekleştirdiği Türkiye’yi Anlama Kılavuzu‘nda “Değerlerimize aykırı medya içeriği yasaklanabilir”, “Bazı internet sayfalarının kapatılması doğru” sorularına yaş aralığına göre verilen cevapları görüyor, sansürü karşı sempatimizi ortaya çıkartıyoruz.

“İkna etmek, zorla yaptırmaktan daha uygun bir yoldur.”